- صفحه اصلی
- معرفی مجمع
- اخبار
- مواضع و بيانيه ها
- بخش های سازمانی
- حوزه دبیرکل
- معاونتها
- معاونت امور بین‌الملل
- معاونت علمی و فرهنگی
- اخبار معاونت علمی و فرهنگی
- اخبار منشورات معاونت علمی و فرهنگی
- بخش ها
- معاون علمی و فرهنگی
- دفتر مطالعات، تحقیقات و پژوهش
- اداره کل خدمات فرهنگی و انتشارات
- اداره کل آموزش
- اداره کل فضای مجازی
- بسته های فرهنگی
- مراکز وابسته
- محصولات
- کتاب های مجمع
- فهرست موضوعی
- فهرست زبانها
- فارسی
- عربی
- اردو
- انگلیسی
- روسی
- مالایی
- تاجیکی
- کردی کرمانجی
- کردی
- کردی سورانی
- سواحیلی
- چینی
- ایتالیایی
- فرانسوی
- ترکی
- ترکی استانبولی
- ترکی، آذری
- آذری
- اسپانیایی
- آلمانی
- هوسا
- آذري كريل
- آذری فارسی
- آذری لاتين
- آلبانيايي
- ارمنی
- اندونزيايي
- برمه ای
- بلتی
- بلغاری
- بنگالی
- بوسنیایی
- پرتغالی
- پشتو
- تایلندی
- چیچوایی
- رواندایی
- سندی
- سوئدی
- فنلاندی
- فولانی
- گرجی
- لهستانی
- لوگاندا
- مالاگاشی
- نروژی
- هلندی
- هندی
- کتاب های صوتی
- تازه های نشر
- مجلات مجمع
- نرمافزار های مجمع
- رویدادها
- اجلاس مجمع عمومی
- همایشها
- جشنواره ها و مسابقه ها
- خدمات
- چهرهای ماندگار
- گالری
- آمار شیعیان جهان
- ارتباط با دفاتر مجمع
حجت الاسلام و المسلمین سید سعیداختر رضوی
حجت الاسـلام و المسـلمین حـاج سـید سـعیداختر رضـوی (۱۳۰۵-۱۳۸۱ش)
مشـهور بـه علامـه سـید اختـر رضـوی و ملقـب بـه رئیـس المبلغیـن از طراحـان و
بنیانگـذاران سـازمان «بـلال مسـلم میشـن» و «مدرسـه اهل‌بیـت(ع)» در کشـور
تانزانیـا اسـت. ایشـان عضـو مجمـع عمومـی مجمـع جهانـی اهل‌بیـت(ع) بودند و
در سـال ۱۹۹۳م شـعبه‌ای از ایـن سـازمان در کشـور تانزانیـا تأسـیس کردنـد.
علامـه رضـوی عـلاوه بـر فعالیـت در زمینـه انسجام‌بخشـی بـه جماعـات خوجـه
اثناعشـری در تانزانیـا، بـه فعالیت‌هـای علمـی و فرهنگی نیز مشـغول بوده اسـت و
آثـار بسـیاری بـه زبانهـای انگلیسـی، عربـی و اردو تألیـف و ترجمـه کـرده که ترجمۀ
چندیـن جلـد از تفسـیر ارزشـمند المیزان اثر علامه طباطبایـی و کتاب مهم الغدیر
اثر علامه امینی از آن جمله اسـت. مرحوم علامه رضوی در اين راسـتا پنجاه هزار
نفـر را بـه مذهـب حقـه شـیعه رهنمـون کردنـد و ده‌ها مسـجد، مدرسـه، کتابخانه،
حـوزه علميـه و درمانـگاه و... تأسـیس نموده‌اند.
زندگی نامه
علامه سید اختر رضوی در اول رجب ۱۳۴۵ق/ ۵ ژانویه ۱۹۲۷م در روستای عشری در ناحیه سیوان، ایالت بهار هندوستان در خانواد های روحانی چشم به جهان گشود و در خانه پدری‌اش در روستای گوپالپور ناحیه سیوان که پرورش علما و اندیشمندان بسیاری بود، بزرگ شد.
معرفی خاندان
سید اختر از سادات رضوی است که نسبشان از طریق امامزاده موسی مبرقع(ع) به امام علی بن موسی الرضا(ع) می‌رسد. سید شجاعت‌علی از اجداد پدری ایشان در سال ۹۴۴ق از ایران به هندوستان مهاجرت کرده است. اجدادش عالم و روحانی بودند و علاوه بر پدر بزرگوارشان حاج سید ابوالحسن رضوی، سه تن دیگر از اجدادشان نیز از علما به‌شمار می‌رفتند. جد مادری ایشان نیز آیت‌الله سید زین‌العابدین از علما، شعرا و اطبای عصر خویش بود که پس از رحلتش، تعداد زیادی کتاب و نشریه از ایشان باقی ماند که علامه رضوی از آنها استفاده می‌کرد.
پدر علامه رضوی، آیت‌الله حاج سید ابوالحسن رضوی از عالمان و طبیبان شناخته شده عصرخویش بودند. ایشان ابتدا با مدرسه علمیه ناصریه شهر جونپور و سپس تا سال ۱۹۴۰م با مدرسه علمیه عباسیه شهر پتنه همکاری می‌کردند. وی پس از تعطیلی مدرسه عباسیه، بنا به درخواست مردم هَلُّور به آنجا رفت و امامت جمعه این شهر را بر عهده گرفته و به تبلیغ دین مشغول شد. علامه رضوی پس از شش سال اقامت در هَلُّور به وطن خود بازگشت و علاوه بر فعالیت‌های فرهنگی و دینی، در مطب خود به معالجه بیماران نیز می‌پرداخت.
علامه رضوی تحصیلات ابتدایی را در روستای گوپالپور گذراندند؛ سپس در هشت سالگی به همراه پدر بزرگوارشان به شهر پتنه رفتند و در مدرسه علمیه عباسیه و پس از آن مدتی درمدرسه علمیه سلیمانیه مشغول به تحصیل علوم دینی شد و در کنار آن، به فراگیری زبا نهای انگلیسی و فارسی و نیز تحصیل ریاضی همت گماشت. ایشان سپس برای گذراندن تحصیلات عالیه علوم دینی در سال ۱۹۴۱م به ایالت اُتارپرادش رفت و وارد حوزه علمیه «جامع العلوم جوادیه» شهر بنارس شد و پس از پنج سال تحصیل در سال ۱۹۴۶م موفق به دریافت درجه فخرالاَفاضل از این مرکز گشت.
علامه رضوی در کنار تحصیلات حوزوی به تحصیلات آکادمیک هم پرداخت و در امتحانات دولتی فاضل ادب (عربی)، منشی (فارسی)، قابل (اردو) نیز شرکت نمود.
استادان
علامه رضوی در طول دوره تحصیل خود نزد علمای بسیاری زانوی ادب زدند و از محضرآنان کسب فیض نمودند. برخی از مهمترین استادان وی عبار تاند از:
- آیت‌الله سید ابوالحسن رضوی
- آیت‌الله سید ظفر الحسن رضوی
- حجت‌الاسلام سید فرحت حسین
- حجت‌الاسلام شیخ مصطفی جوهر
- حجت‌الاسلام سید غلام مصطفی
- حجت‌الاسلام سید مختار احمد
- حجت‌الاسلام شیخ کاظم حسین
- حجت‌الاسلام سید محمد رضی
مرحوم سعیداختر رضوی در ۲۰ سالگی به‌عنوان امام جماعت شیعیان هالور (هلّور) هند برگزیده شد. ایشان مدتی نیز در مدرسه الواعظین لکنهو به تحصیل پرداختند و در این سال‌ها چندین کتاب و مقاله در موضوعات اسلامی در نشریه‌های هند نیز چاپ کردند.
تبلیغ تشیع در تانزانیا
این روحانی شیعه، در سال ۱۹۶۰م با هدف تبلیغ مذهب تشیع و ترویج مکتب اهل‌بیت(ع) به تانزانیا مهاجرت کرده و در شهر لیندی اقامت گزید و زبان سواحیلی را فرا گرفت. ایشان نقش مهمی در انسجام‌بخشی به جمعیت‌های خوجه اثناعشری داشتند تا جایی که ایشان را بااینکه از شیعیان خوجه اثناعشری نبودند، به دلیل ارتباط گسترده‌اش با آنان، از اعضای این جماعت می‌دانند.
علامه رضوی در سال ۱۹۶۲م طرح سازمان مؤسسه بلال مسلم میشن (به انگلیسی:Bilal Muslim Mission) از تشکیلات مهم شیعیان خوجه اثناعشری را با هدف تبلیغ اسلام به‌ویژه تشیع در میان آفریقاییان تانزانیا، به فدراسیون آفریقا ارائه کردند و پس ازموافقت فدراسیون آفریقا در سال ۱۹۶۷م این سازمان را تأسیس نمودند و پس از تثبیت وضعیت بلال مسلم در سا لهای ۱۹۸۰ - ۱۹۹۰م با سفرهایی به اروپا و آمریکای شمالی، برخی دانشمندان را برای کمک به سازمان بلال مسلم میشن تانزانیا و کنیا دعوت کردند. در نتیجه تلا ش‌های این عالم برجسته امروزه دایره فعالیت بلال مسلم میشن به خارج از قاره آفریقا هم کشیده شده است و این سازمان در کشورهای آفریقایی در کشورهای امریکا، سوئد و... نیز شعبه‌هایی دارد.
فعالیت‌ها و مسئولیت‌ها
برخی از فعالیت‌های علامه رضوی به قرار زیر است:
- ارائه طرح تأسیس «سازمان بلال مسلم میشن» در ۱۹۶۲م
- رهبری بلال مسلم میشن
- تأسیس «مدرسه اهل‌بیت(ع)» در شهر دار السلام که در آن زمان پایتخت تانزانیا بود
- تأسیس «مجمع جهانی اسلامی اهل‌بیت(ع)» در لندن با همکاری آیت‌الله سید مهدی حکیم در ۱۹۸۲م
- دبیرکل مجمع جهانی اسلامی اهل‌بیت(ع) در لندن از سا لهای ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۵م
- تأسیس شعبه مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در تانزانیا در ۱۹۹۳م
- تأسیس «مؤسسه خیریه بلال» در هند در ۱۹۹۵م
- عضویت در مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)
ایشان همچنین در ساخت ده‌ها مسجد، مدرسه، کتابخانه، حوزه علمیه و درمانگاه و امور عام‌المنفعه نقش داشته است.
اعزام طلاب آفر یقایی به نجف اشرف
علامه رضوی(ره) پس از استقرار در آفریقا، همان ابتدا پنج نفر از طلاب آفریقا را پس از آموزش دوره مقدمات، به نجف اشرف اعزام نمودند تا به سرپرستی مرجع عالیقدر حضرت آیت‌الله‌العظمی سید محسن حکیم (ره) مشغول تحصیل علوم دینی شوند؛ ولی به سبب نامناسب بودن وضعیت عراق در آن زمان، نتوانستند در عراق بمانند، لذا با موافقت امام موسی صدر آنها را به لبنان فرستادند، اما جنوب لبنان هم امن نبود و درگیری بین فلسطینی‌ها و رژیم اشغالگر صهیونیستی ادامه داشت؛ در نهایت آنها را رهسپار حوزه علمیه قم نمودند و این روند استمرار تاکنون ادامه دارد. در حال حاضر تعداد بسیاری از طلاب از کشورهای مختلف شرق آفریقا در حوزه علمیه شهر مقدس قم و نجف اشرف مشغول به تحصیل هستند.
علامه رضوی از دولت تانزانیا درخواست نموده بودند که دادگاه این کشور برای شیعیان در موارد احکام شخصیه (نکاح، طلاق و میراث) مطابق با فقه شیعه حکم کند، دولت ابتدا این درخواست را نپذیرفت، ولی بر اثر تلاش‌های ایشان آن را پذیرفت. آن مرحوم خود قوانین احکام شخصیه را طبق فقه شیعه تدوین نموده و به دولت ارائه دادند و اکنون برای پیروان اهل‌بیت(ع) بر اساس این قانون حکم می‌شود.
سفرهای تبلیغی
علامه سید اختر رضوی در راستای تبلیغ مذهب شیعه هرگز خود را محدود به منطقه جغرافیایی خاصی نکردند. از این‌رو در طول حیات پربرکت خویش به بیش از ۳۰ کشور دنیا سفر کرده و در سمینارها و کنفرانس‌های مختلفی شرکت و برای تبلیغ اسلام و ترویج مکتب اهل‌بیت(ع) تلاش نمودند که از آن جمله می‌توان کشورهای ایران، کانادا، انگلستان و کشورهای حوزه شرق آفریقا را نام برد. ایشان برای شرکت در کنفرانس‌های مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) و دیگر کنفرانس‌ها بارها به ایران سفر کردند و مورد شناخت و احترام علما و فضلای حوزه‌علمیه و شخصیت‌های نظام جمهوری اسلامی ایران بودند.
علامه رضوی به زبا نهای اردو، فارسی، عربی، انگلیسی، سواحیلی، هندی و گجراتی تسلط داشت و در اواخر عمر به فراگیری زبان اسپانیایی مشغول بود. ایشان فراگیری حداقل یک زبان بین‌المللی را برای طلاب حوزه‌های علمیه جهت تبلیغ امر دین لازمو ضروری می‌دانستند.
دیدار با ولی امر مسلمین
علامه رضوی در اواخر عمرشان به دعوت رئیس‌دفتر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ولی امر مسلمین جهان، برای معالجه به ایران سفر کردند. ایشان در این سفر به آرزوی دیرینه خود رسیدند و به محضر رهبر جمهوری اسلامی ایران شرفیاب شدند. آیت‌الله العظمی خامنه‌ای دراین دیدار به ایشان توصیه کردند که کتاب «اصل الشیعه و اصولها» نوشته مرحوم آیت‌الله شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء را به زبان سواحیلی ترجمه کند. علامه رضوی با خوشحالی تمام این پیشنهاد را پذیرفتند و گفتند: «الان بر من لازم شد که این کار را انجام دهم. »
اجازات مراجع عظام
علامه رضوی به سبب جایگاه خویش، همواره مورد توجه و عنایات مراجع طراز اول نجف اشرف و قم مقدس بودند تا جایی که بسیاری از مراجع عظام تقلید جهان تشیع به ایشان اجازه روایت، قضاوت و امور حسبیه منوط به اذن حاکم شرع داده بودند که عبار تند از:
- حضرت آیت‌الله العظمی سید محسن حکیم
- حضرت آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خویی
- حضرت آیت‌الله العظمی سید شها بالدین مرعشی نجفی
- حضرت آیت‌الله العظمی سید محمد روحانی
- حضرت آیت‌الله العظمی سید عبدالاعلی سبزواری
- حضرت آیت‌الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی
- حضرت آیت‌الله العظمی شیخ محمدعلی اراکی
- حضرت آیت‌الله العظمی میرزا جواد تبریزی
- حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی
- حضرت آیت‌الله العظمی سید علی حسینی سیستانی
- حضرت آیت‌الله العظمی لط فالله صافی گلپایگانی
آثار و تألیفات
علامه رضوی علاوه بر فعالیت‌های بی‌شمار تبلیغی و فرهنگی، هرگز کار از تحقیق و پژوهش برنداشتند و قلم خویش را نیز در راستای ترویج معارف اهل‌بیت(ع) به کار گرفتند، تا جایی که در کارنامه علمی خویش تألیف، ترجمه و انتشار ده‌ها عنوان کتاب ارزشمند به زبا نهای عربی، انگلیسی و اردو را ثبت کردند. برخی از آثار این عالم برجسته شیعه عبارتند از:
- امامت (به زبان انگلیسی)؛ این کتاب تا کنون نُه بار تجدید چاپ شده است. همچنین مراکز مختلفی آن را به زبا نهای اردو، سواحیلی، بوسنیایی، گجراتی، هندی و عربی ترجمه و منتشر کرده‌اند.
- القرآن الکریم و مشکلة اخبار الآحاد (به زبان عربی)
- مسئلة البداء (به زبان عربی)
- نیاز به مذهب (به زبان انگلیسی)
- شیعیان و شیعه‌گری (به زبان انگلیسی)
- شیعیان خوجه اثناعشری در شرق آفریقا
- کربلاشناسی (به زبان اردو)
- عزاداری و بدعت (به زبان اردو)
- ترجمه برخی مجلدات تفسیر المیزان علامه طباطبایی به زبان انگلیسی.
ذوق شعری
علامه رضوی با استفاده از ذوق شعری خود که شاعری توانا بودند، اشعار زیادی را به زبان اردو سرودند، مجموعه اشعار ایشان به نام «کلیات تپش» منتشر شده است. همچنین ایشان کتاب شعری مشتمل بر غزلیات و دیگر سبک‌های شعر در مدح حضرات معصومان(ع) سروده‌اند.
مرحوم سید محمد نقوی ادیب معروف هند، سبک اشعار ایشان را به سبک اشعار میرزا غالب شاعر نامدار اردوزبان که به خدای سخن مقلب است تشبیه کرده است و می‌نویسد:
«علامه رضوی(ره) به سبک غالب و دیگر شعرا سروده‌اند و اشعار او آن قدر به اشعارغالب نزدیک است که احساس می‌شود گویا جزو اشعار غالب بوده که (قبلاً) چاپ نشده بوده و تازه به ما رسیده است.»
همچنین حجت‌الاسلام و المسلمین سید حسن عباس فطرت که مرحوم رضوی را از نزدیک درک کرده بودند و خودشان هم از علما و ادبای معروف هند هستند، درباره اشعار ایشان می‌نویسند:
«ایشان از همان ایام (جوانی) به‌عنوان یک شاعر شناخته شده و دارای دیوان، بین شعرای گوپالپور ممتاز بودند. حافظه ایشان به قدری قوی بود که بعد از گم شدن دیوان، توانستند بااستفاده از قدرت حافظه خویش، آن را دوباره از اول تا آخر بنویسند.»
رحلت
سرانجام، علامه رضوی پس از عمری مجاهدت علمی و فعالیت در راه تبلیغ دین مبین اسلام و مکتب اهل‌بیت(ع) در قاره آفریقا، پس از ۴۳ سال اقامت در تانزانیا در ۳۰ خرداد۱۳۸۱ش برابر با ۸ ربیع‌الثانی ۱۴۲۳ق در ۷۶ سالگی در شهر دارالسلام که در آن زمان پایتخت این کشور بود، دار فانی را وداع گفت و به دیار باقی شتافت. پیکر این مبلغ برجسته شیعه پس از تشییع باشکوه در قبرستان شیعیان دارالسلام آرام گرفت.
در پی ارتحال این مجاهد خستگی‌ناپذیر بسیاری از شخصیت‌های مذهبی شیعه با صدور پیام تسلیت با جامعه شیعیان تانزانیا ابراز همدردی کردند.
در بخشی از پیام تسلیت آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی مرجع عالیقدر جهان تشیع آمده است:
«ضایعه مؤلمه و فقدان اسفناک حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سید سعیداختر رضوی قلوب تمام علاقه‌مندان به اسلام و مکتب اهل‌بیت(ع)را جریحه‌دار کرد؛ چرا که آن فقید سعید عمر پربرکت خود را در سرزمین محروم آفریقا برای ابلاغ مکتب اهل‌بیت(ع) و ترویج آیین اسلام وتربیت طلاب علوم دینی و تشکیل حوزه‌های علمیه سپری ساخت. آن فقید سعید نه تنها بر کرسی تدریس و منبر تبلیغ، ادای رسالت می‌کرد؛ بلکه با قلم توانای خود و آگاهی از پنج زبان دنیا، خدمات ارزشمندی می‌نمود... .»
تمبر یادبود
علامه سید اختر رضوی به «رئیس المبلغین» شهرت یافته است. در دومین همایش تجلیل از چهره‌های ماندگار حوزوی در عرصه بین‌الملل در سال ۱۳۹۰ش در قم، از تمبر یادبودعلامه سید سعیداختر رضوی با حضور دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و رئیس جامعة المصطفی العالمیة و نیز فرزندان این عالم، رونمایی شد. همچنین فدراسیون آفریقا صندوقی را به یادبود او دایر کرد.
خلف صالح
حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمد رضوی، فرزند دوم سعیداختر رضوی است در کودکی همراه پدر به تانزانیا مهاجرت کرد و در ۱۹۷۲م وارد حوزه علمیه قم شد. ایشان در سال ۱۹۸۲م به هند بازگشت و سپس به کانادا مهاجرت کرد و در ونکوور اقامت گزید. کتاب‌هایی مانند ترجمه تشریحی قرآن، امام حسین(ع) ناجی اسلام و خمس مالیات اسلامی از وی منتشر شده است. او به زبا نهای انگلیسی، عربی، فارسی، سواحیلی، اردو و گجراتی تسلط دارد.
همچنین نوه علامه رضوی، حجت‌الاسلام و المسلمین سید کاظم رضوی از روحانیان فعال شیعه در عرصه بین‌الملل است که بنیاد اختر تابان را با هدف احیاء آثار و روش تبلیغی رئیس المبلغین علامه سید اختر رضوی در شهر مقدس قم تأسیس کرده است. تمرکز اصلی این مؤسسه در حال حاضر بر احیاء و نشر مجدد آثار علامه و هماهنگی بین نهادها وتشکل‌های مختلف ایرانی، شرق آفریقا و شبه‌قاره در جهت ساماندهی امور آموزشی، پژوهشی و تبلیغی است.
تک نگاری
کتاب «اختر تابان» احوالات، زندگی و اندیشه‌های علامه سید اختر رضوی را روایت کرده است. این کتاب به کوشش آقایان سید رضا مهدوی‌نژاد و محمود مقیمی‌فر گردآوری شده واز سوی انتشارات جامعة المصطفی چاپ گردیده و انتشار یافته است.
حجت الاسـلام و المسـلمین حـاج سـید سـعیداختر رضـوی (۱۳۰۵-۱۳۸۱ش)
مشـهور بـه علامـه سـید اختـر رضـوی و ملقـب بـه رئیـس المبلغیـن از طراحـان و
بنیانگـذاران سـازمان «بـلال مسـلم میشـن» و «مدرسـه اهل‌بیـت(ع)» در کشـور
تانزانیـا اسـت. ایشـان عضـو مجمـع عمومـی مجمـع جهانـی اهل‌بیـت(ع) بودند و
در سـال ۱۹۹۳م شـعبه‌ای از ایـن سـازمان در کشـور تانزانیـا تأسـیس کردنـد.
علامـه رضـوی عـلاوه بـر فعالیـت در زمینـه انسجام‌بخشـی بـه جماعـات خوجـه
اثناعشـری در تانزانیـا، بـه فعالیت‌هـای علمـی و فرهنگی نیز مشـغول بوده اسـت و
آثـار بسـیاری بـه زبانهـای انگلیسـی، عربـی و اردو تألیـف و ترجمـه کـرده که ترجمۀ
چندیـن جلـد از تفسـیر ارزشـمند المیزان اثر علامه طباطبایـی و کتاب مهم الغدیر
اثر علامه امینی از آن جمله اسـت. مرحوم علامه رضوی در اين راسـتا پنجاه هزار
نفـر را بـه مذهـب حقـه شـیعه رهنمـون کردنـد و ده‌ها مسـجد، مدرسـه، کتابخانه،
حـوزه علميـه و درمانـگاه و... تأسـیس نموده‌اند.
زندگی نامه
علامه سید اختر رضوی در اول رجب ۱۳۴۵ق/ ۵ ژانویه ۱۹۲۷م در روستای عشری در ناحیه سیوان، ایالت بهار هندوستان در خانواد های روحانی چشم به جهان گشود و در خانه پدری‌اش در روستای گوپالپور ناحیه سیوان که پرورش علما و اندیشمندان بسیاری بود، بزرگ شد.
معرفی خاندان
سید اختر از سادات رضوی است که نسبشان از طریق امامزاده موسی مبرقع(ع) به امام علی بن موسی الرضا(ع) می‌رسد. سید شجاعت‌علی از اجداد پدری ایشان در سال ۹۴۴ق از ایران به هندوستان مهاجرت کرده است. اجدادش عالم و روحانی بودند و علاوه بر پدر بزرگوارشان حاج سید ابوالحسن رضوی، سه تن دیگر از اجدادشان نیز از علما به‌شمار می‌رفتند. جد مادری ایشان نیز آیت‌الله سید زین‌العابدین از علما، شعرا و اطبای عصر خویش بود که پس از رحلتش، تعداد زیادی کتاب و نشریه از ایشان باقی ماند که علامه رضوی از آنها استفاده می‌کرد.
پدر علامه رضوی، آیت‌الله حاج سید ابوالحسن رضوی از عالمان و طبیبان شناخته شده عصرخویش بودند. ایشان ابتدا با مدرسه علمیه ناصریه شهر جونپور و سپس تا سال ۱۹۴۰م با مدرسه علمیه عباسیه شهر پتنه همکاری می‌کردند. وی پس از تعطیلی مدرسه عباسیه، بنا به درخواست مردم هَلُّور به آنجا رفت و امامت جمعه این شهر را بر عهده گرفته و به تبلیغ دین مشغول شد. علامه رضوی پس از شش سال اقامت در هَلُّور به وطن خود بازگشت و علاوه بر فعالیت‌های فرهنگی و دینی، در مطب خود به معالجه بیماران نیز می‌پرداخت.
علامه رضوی تحصیلات ابتدایی را در روستای گوپالپور گذراندند؛ سپس در هشت سالگی به همراه پدر بزرگوارشان به شهر پتنه رفتند و در مدرسه علمیه عباسیه و پس از آن مدتی درمدرسه علمیه سلیمانیه مشغول به تحصیل علوم دینی شد و در کنار آن، به فراگیری زبا نهای انگلیسی و فارسی و نیز تحصیل ریاضی همت گماشت. ایشان سپس برای گذراندن تحصیلات عالیه علوم دینی در سال ۱۹۴۱م به ایالت اُتارپرادش رفت و وارد حوزه علمیه «جامع العلوم جوادیه» شهر بنارس شد و پس از پنج سال تحصیل در سال ۱۹۴۶م موفق به دریافت درجه فخرالاَفاضل از این مرکز گشت.
علامه رضوی در کنار تحصیلات حوزوی به تحصیلات آکادمیک هم پرداخت و در امتحانات دولتی فاضل ادب (عربی)، منشی (فارسی)، قابل (اردو) نیز شرکت نمود.
استادان
علامه رضوی در طول دوره تحصیل خود نزد علمای بسیاری زانوی ادب زدند و از محضرآنان کسب فیض نمودند. برخی از مهمترین استادان وی عبار تاند از:
- آیت‌الله سید ابوالحسن رضوی
- آیت‌الله سید ظفر الحسن رضوی
- حجت‌الاسلام سید فرحت حسین
- حجت‌الاسلام شیخ مصطفی جوهر
- حجت‌الاسلام سید غلام مصطفی
- حجت‌الاسلام سید مختار احمد
- حجت‌الاسلام شیخ کاظم حسین
- حجت‌الاسلام سید محمد رضی
مرحوم سعیداختر رضوی در ۲۰ سالگی به‌عنوان امام جماعت شیعیان هالور (هلّور) هند برگزیده شد. ایشان مدتی نیز در مدرسه الواعظین لکنهو به تحصیل پرداختند و در این سال‌ها چندین کتاب و مقاله در موضوعات اسلامی در نشریه‌های هند نیز چاپ کردند.
تبلیغ تشیع در تانزانیا
این روحانی شیعه، در سال ۱۹۶۰م با هدف تبلیغ مذهب تشیع و ترویج مکتب اهل‌بیت(ع) به تانزانیا مهاجرت کرده و در شهر لیندی اقامت گزید و زبان سواحیلی را فرا گرفت. ایشان نقش مهمی در انسجام‌بخشی به جمعیت‌های خوجه اثناعشری داشتند تا جایی که ایشان را بااینکه از شیعیان خوجه اثناعشری نبودند، به دلیل ارتباط گسترده‌اش با آنان، از اعضای این جماعت می‌دانند.
علامه رضوی در سال ۱۹۶۲م طرح سازمان مؤسسه بلال مسلم میشن (به انگلیسی:Bilal Muslim Mission) از تشکیلات مهم شیعیان خوجه اثناعشری را با هدف تبلیغ اسلام به‌ویژه تشیع در میان آفریقاییان تانزانیا، به فدراسیون آفریقا ارائه کردند و پس ازموافقت فدراسیون آفریقا در سال ۱۹۶۷م این سازمان را تأسیس نمودند و پس از تثبیت وضعیت بلال مسلم در سا لهای ۱۹۸۰ - ۱۹۹۰م با سفرهایی به اروپا و آمریکای شمالی، برخی دانشمندان را برای کمک به سازمان بلال مسلم میشن تانزانیا و کنیا دعوت کردند. در نتیجه تلا ش‌های این عالم برجسته امروزه دایره فعالیت بلال مسلم میشن به خارج از قاره آفریقا هم کشیده شده است و این سازمان در کشورهای آفریقایی در کشورهای امریکا، سوئد و... نیز شعبه‌هایی دارد.
فعالیت‌ها و مسئولیت‌ها
برخی از فعالیت‌های علامه رضوی به قرار زیر است:
- ارائه طرح تأسیس «سازمان بلال مسلم میشن» در ۱۹۶۲م
- رهبری بلال مسلم میشن
- تأسیس «مدرسه اهل‌بیت(ع)» در شهر دار السلام که در آن زمان پایتخت تانزانیا بود
- تأسیس «مجمع جهانی اسلامی اهل‌بیت(ع)» در لندن با همکاری آیت‌الله سید مهدی حکیم در ۱۹۸۲م
- دبیرکل مجمع جهانی اسلامی اهل‌بیت(ع) در لندن از سا لهای ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۵م
- تأسیس شعبه مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در تانزانیا در ۱۹۹۳م
- تأسیس «مؤسسه خیریه بلال» در هند در ۱۹۹۵م
- عضویت در مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)
ایشان همچنین در ساخت ده‌ها مسجد، مدرسه، کتابخانه، حوزه علمیه و درمانگاه و امور عام‌المنفعه نقش داشته است.
اعزام طلاب آفر یقایی به نجف اشرف
علامه رضوی(ره) پس از استقرار در آفریقا، همان ابتدا پنج نفر از طلاب آفریقا را پس از آموزش دوره مقدمات، به نجف اشرف اعزام نمودند تا به سرپرستی مرجع عالیقدر حضرت آیت‌الله‌العظمی سید محسن حکیم (ره) مشغول تحصیل علوم دینی شوند؛ ولی به سبب نامناسب بودن وضعیت عراق در آن زمان، نتوانستند در عراق بمانند، لذا با موافقت امام موسی صدر آنها را به لبنان فرستادند، اما جنوب لبنان هم امن نبود و درگیری بین فلسطینی‌ها و رژیم اشغالگر صهیونیستی ادامه داشت؛ در نهایت آنها را رهسپار حوزه علمیه قم نمودند و این روند استمرار تاکنون ادامه دارد. در حال حاضر تعداد بسیاری از طلاب از کشورهای مختلف شرق آفریقا در حوزه علمیه شهر مقدس قم و نجف اشرف مشغول به تحصیل هستند.
علامه رضوی از دولت تانزانیا درخواست نموده بودند که دادگاه این کشور برای شیعیان در موارد احکام شخصیه (نکاح، طلاق و میراث) مطابق با فقه شیعه حکم کند، دولت ابتدا این درخواست را نپذیرفت، ولی بر اثر تلاش‌های ایشان آن را پذیرفت. آن مرحوم خود قوانین احکام شخصیه را طبق فقه شیعه تدوین نموده و به دولت ارائه دادند و اکنون برای پیروان اهل‌بیت(ع) بر اساس این قانون حکم می‌شود.
سفرهای تبلیغی
علامه سید اختر رضوی در راستای تبلیغ مذهب شیعه هرگز خود را محدود به منطقه جغرافیایی خاصی نکردند. از این‌رو در طول حیات پربرکت خویش به بیش از ۳۰ کشور دنیا سفر کرده و در سمینارها و کنفرانس‌های مختلفی شرکت و برای تبلیغ اسلام و ترویج مکتب اهل‌بیت(ع) تلاش نمودند که از آن جمله می‌توان کشورهای ایران، کانادا، انگلستان و کشورهای حوزه شرق آفریقا را نام برد. ایشان برای شرکت در کنفرانس‌های مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) و دیگر کنفرانس‌ها بارها به ایران سفر کردند و مورد شناخت و احترام علما و فضلای حوزه‌علمیه و شخصیت‌های نظام جمهوری اسلامی ایران بودند.
علامه رضوی به زبا نهای اردو، فارسی، عربی، انگلیسی، سواحیلی، هندی و گجراتی تسلط داشت و در اواخر عمر به فراگیری زبان اسپانیایی مشغول بود. ایشان فراگیری حداقل یک زبان بین‌المللی را برای طلاب حوزه‌های علمیه جهت تبلیغ امر دین لازمو ضروری می‌دانستند.
دیدار با ولی امر مسلمین
علامه رضوی در اواخر عمرشان به دعوت رئیس‌دفتر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ولی امر مسلمین جهان، برای معالجه به ایران سفر کردند. ایشان در این سفر به آرزوی دیرینه خود رسیدند و به محضر رهبر جمهوری اسلامی ایران شرفیاب شدند. آیت‌الله العظمی خامنه‌ای دراین دیدار به ایشان توصیه کردند که کتاب «اصل الشیعه و اصولها» نوشته مرحوم آیت‌الله شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء را به زبان سواحیلی ترجمه کند. علامه رضوی با خوشحالی تمام این پیشنهاد را پذیرفتند و گفتند: «الان بر من لازم شد که این کار را انجام دهم. »
اجازات مراجع عظام
علامه رضوی به سبب جایگاه خویش، همواره مورد توجه و عنایات مراجع طراز اول نجف اشرف و قم مقدس بودند تا جایی که بسیاری از مراجع عظام تقلید جهان تشیع به ایشان اجازه روایت، قضاوت و امور حسبیه منوط به اذن حاکم شرع داده بودند که عبار تند از:
- حضرت آیت‌الله العظمی سید محسن حکیم
- حضرت آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خویی
- حضرت آیت‌الله العظمی سید شها بالدین مرعشی نجفی
- حضرت آیت‌الله العظمی سید محمد روحانی
- حضرت آیت‌الله العظمی سید عبدالاعلی سبزواری
- حضرت آیت‌الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی
- حضرت آیت‌الله العظمی شیخ محمدعلی اراکی
- حضرت آیت‌الله العظمی میرزا جواد تبریزی
- حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی
- حضرت آیت‌الله العظمی سید علی حسینی سیستانی
- حضرت آیت‌الله العظمی لط فالله صافی گلپایگانی
آثار و تألیفات
علامه رضوی علاوه بر فعالیت‌های بی‌شمار تبلیغی و فرهنگی، هرگز کار از تحقیق و پژوهش برنداشتند و قلم خویش را نیز در راستای ترویج معارف اهل‌بیت(ع) به کار گرفتند، تا جایی که در کارنامه علمی خویش تألیف، ترجمه و انتشار ده‌ها عنوان کتاب ارزشمند به زبا نهای عربی، انگلیسی و اردو را ثبت کردند. برخی از آثار این عالم برجسته شیعه عبارتند از:
- امامت (به زبان انگلیسی)؛ این کتاب تا کنون نُه بار تجدید چاپ شده است. همچنین مراکز مختلفی آن را به زبا نهای اردو، سواحیلی، بوسنیایی، گجراتی، هندی و عربی ترجمه و منتشر کرده‌اند.
- القرآن الکریم و مشکلة اخبار الآحاد (به زبان عربی)
- مسئلة البداء (به زبان عربی)
- نیاز به مذهب (به زبان انگلیسی)
- شیعیان و شیعه‌گری (به زبان انگلیسی)
- شیعیان خوجه اثناعشری در شرق آفریقا
- کربلاشناسی (به زبان اردو)
- عزاداری و بدعت (به زبان اردو)
- ترجمه برخی مجلدات تفسیر المیزان علامه طباطبایی به زبان انگلیسی.
ذوق شعری
علامه رضوی با استفاده از ذوق شعری خود که شاعری توانا بودند، اشعار زیادی را به زبان اردو سرودند، مجموعه اشعار ایشان به نام «کلیات تپش» منتشر شده است. همچنین ایشان کتاب شعری مشتمل بر غزلیات و دیگر سبک‌های شعر در مدح حضرات معصومان(ع) سروده‌اند.
مرحوم سید محمد نقوی ادیب معروف هند، سبک اشعار ایشان را به سبک اشعار میرزا غالب شاعر نامدار اردوزبان که به خدای سخن مقلب است تشبیه کرده است و می‌نویسد:
«علامه رضوی(ره) به سبک غالب و دیگر شعرا سروده‌اند و اشعار او آن قدر به اشعارغالب نزدیک است که احساس می‌شود گویا جزو اشعار غالب بوده که (قبلاً) چاپ نشده بوده و تازه به ما رسیده است.»
همچنین حجت‌الاسلام و المسلمین سید حسن عباس فطرت که مرحوم رضوی را از نزدیک درک کرده بودند و خودشان هم از علما و ادبای معروف هند هستند، درباره اشعار ایشان می‌نویسند:
«ایشان از همان ایام (جوانی) به‌عنوان یک شاعر شناخته شده و دارای دیوان، بین شعرای گوپالپور ممتاز بودند. حافظه ایشان به قدری قوی بود که بعد از گم شدن دیوان، توانستند بااستفاده از قدرت حافظه خویش، آن را دوباره از اول تا آخر بنویسند.»
رحلت
سرانجام، علامه رضوی پس از عمری مجاهدت علمی و فعالیت در راه تبلیغ دین مبین اسلام و مکتب اهل‌بیت(ع) در قاره آفریقا، پس از ۴۳ سال اقامت در تانزانیا در ۳۰ خرداد۱۳۸۱ش برابر با ۸ ربیع‌الثانی ۱۴۲۳ق در ۷۶ سالگی در شهر دارالسلام که در آن زمان پایتخت این کشور بود، دار فانی را وداع گفت و به دیار باقی شتافت. پیکر این مبلغ برجسته شیعه پس از تشییع باشکوه در قبرستان شیعیان دارالسلام آرام گرفت.
در پی ارتحال این مجاهد خستگی‌ناپذیر بسیاری از شخصیت‌های مذهبی شیعه با صدور پیام تسلیت با جامعه شیعیان تانزانیا ابراز همدردی کردند.
در بخشی از پیام تسلیت آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی مرجع عالیقدر جهان تشیع آمده است:
«ضایعه مؤلمه و فقدان اسفناک حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سید سعیداختر رضوی قلوب تمام علاقه‌مندان به اسلام و مکتب اهل‌بیت(ع)را جریحه‌دار کرد؛ چرا که آن فقید سعید عمر پربرکت خود را در سرزمین محروم آفریقا برای ابلاغ مکتب اهل‌بیت(ع) و ترویج آیین اسلام وتربیت طلاب علوم دینی و تشکیل حوزه‌های علمیه سپری ساخت. آن فقید سعید نه تنها بر کرسی تدریس و منبر تبلیغ، ادای رسالت می‌کرد؛ بلکه با قلم توانای خود و آگاهی از پنج زبان دنیا، خدمات ارزشمندی می‌نمود... .»
تمبر یادبود
علامه سید اختر رضوی به «رئیس المبلغین» شهرت یافته است. در دومین همایش تجلیل از چهره‌های ماندگار حوزوی در عرصه بین‌الملل در سال ۱۳۹۰ش در قم، از تمبر یادبودعلامه سید سعیداختر رضوی با حضور دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و رئیس جامعة المصطفی العالمیة و نیز فرزندان این عالم، رونمایی شد. همچنین فدراسیون آفریقا صندوقی را به یادبود او دایر کرد.
خلف صالح
حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمد رضوی، فرزند دوم سعیداختر رضوی است در کودکی همراه پدر به تانزانیا مهاجرت کرد و در ۱۹۷۲م وارد حوزه علمیه قم شد. ایشان در سال ۱۹۸۲م به هند بازگشت و سپس به کانادا مهاجرت کرد و در ونکوور اقامت گزید. کتاب‌هایی مانند ترجمه تشریحی قرآن، امام حسین(ع) ناجی اسلام و خمس مالیات اسلامی از وی منتشر شده است. او به زبا نهای انگلیسی، عربی، فارسی، سواحیلی، اردو و گجراتی تسلط دارد.
همچنین نوه علامه رضوی، حجت‌الاسلام و المسلمین سید کاظم رضوی از روحانیان فعال شیعه در عرصه بین‌الملل است که بنیاد اختر تابان را با هدف احیاء آثار و روش تبلیغی رئیس المبلغین علامه سید اختر رضوی در شهر مقدس قم تأسیس کرده است. تمرکز اصلی این مؤسسه در حال حاضر بر احیاء و نشر مجدد آثار علامه و هماهنگی بین نهادها وتشکل‌های مختلف ایرانی، شرق آفریقا و شبه‌قاره در جهت ساماندهی امور آموزشی، پژوهشی و تبلیغی است.
تک نگاری
کتاب «اختر تابان» احوالات، زندگی و اندیشه‌های علامه سید اختر رضوی را روایت کرده است. این کتاب به کوشش آقایان سید رضا مهدوی‌نژاد و محمود مقیمی‌فر گردآوری شده واز سوی انتشارات جامعة المصطفی چاپ گردیده و انتشار یافته است.