آیت الله رمضانی: باید و نبایدهای فقهی در مجموعه‌های اداری حاکم باشد/ ضرورت اهتمام به اخلاق و کرامت انسانی در محیط کار
سومین جلسه از سلسله جلسات درس اخلاق با عنوان "اخلاق اداری" با سخنرانی دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در سالن اجتماعات مجمع در شهر قم، برگزار شد.
سومین جلسه از سلسله جلسات درس اخلاق با عنوان "اخلاق اداری" روز پنج شنبه پنجم آبان ۱۴۰۱ با سخنرانی آیت الله «رضا رمضانی» دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در سالن اجتماعات مجمع و با حضور مدیران و کارکنان این سازمان بین المللی در شهر قم، برگزار شد.
آیت الله رمضانی در ابتدای این جلسه از تک تک نیروهای معاونت علمی و فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) که در برگزاری هفتمین اجلاس مجمع همکاری داشتند، قدردانی و تشکر کرد.
*هفتمین اجلاس مجمع به بهترین شکل برگزار شد
وی افزود: هفتمین اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) با همه موانع و کاستی‌ها، به بهترین شکل برگزار شد و برگزاری این اجلاس مرهون همدلی و همکاری همه بخش ها و معاونت های مجمع بود.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با تأکید بر اینکه کارهای مهمتر مجمع پس از اجلاس آغاز می شود، ادامه داد: معاونت ها باید اقدامات اولویت دار خود را مورد بحث قرار داده و مکتوب کنند تا در شورای معاونین بحث و جمع بندی شود و مسیر تحول در بخش های مختلف ظهور و بروز داشته باشد.
وی به مطالبات رهبر معظم انقلاب از مجمع جهانی اهل بیت(ع) اشاره کرد و گفت: معظم له مجمع را به عنوان مرکز تبیین معارف عنوان کردند لذا ضرورت دارد ما معارف اهل بیت(ع) را به نخبگان و آحاد بشری برسانیم. همچنین رهبر معظم انقلاب به شعار هفتمین اجلاس یعنی "اهل‌بیت(ع) محور عقلانیت، عدالت و کرامت" اشاره داشتند که وقتی شما عدالت را مطرح میکنید، دنیا و تمدن مبتنی بر سلطه و استکبار قهراً با شما مخالف میشوند.
وی به اقتدار جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و افزود: امروزه نظام جمهوری اسلامی قدرت عظیمی در لایه های مختلف دارد و دارای اقتدار است. نباید بهانه ای به دست دشمن دهیم و سوء مدیریت باعث وارد شدن ضربه به کشور شود. شناخت آسیب های اجتماعی مهم است. شخصیت های بزرگی مثل حضرت امام، شهید بهشتی، شهید مطهری، شهید باهنر، شهید مفتح و ... عقبه فکری انقلاب بودند بنابراین وظیفه ما این است که با عقلانیت کامل و جامع کار کنیم.
استاد سطوح عالی حوزه تأکید کرد: ما دشمنان زیادی داریم و دشمن، به چیزی کمتر از براندازی قانع نیست این را باید توجه داشته باشیم. باید پرچم انقلاب را به امام زمان(عج) صاحب اصلی نظام برسانیم و انقلاب ما باید مقدمه ظهور حضرت باشد. بنابراین همه ما باید تلاش جدی تری داشته باشیم و بدون نگاه و مدیریت جهادی، کارها ممکن نیست و لازم است تحول گرا باشیم و تحول در فکر و اندیشه ما ایجاد شود.
وی با بیان اینکه باید کارها را به وقت و درست انجام دهیم، افزود: زمانی که کارها را در زمان خود و صحیح انجام دهیم به نتایج مطلوب خواهیم رسید؛ مهم درست حرکت کردن در مسیری است که آن را درست تشخیص داده ایم.
*برای زیست جمعی باید با ادبیات آن آشنا باشیم
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در بخش دیگری از سخنان خود گفت: برای زیست جمعی باید با ادبیات آن آشنا باشیم. لازم است در محیط اداری که محیط جمعی است همزیستی را تجربه کرده و یاد بگیریم. در کار جمعی نمی شود هر کس به کار خود بپردازد البته سرک کشیدن، دخالت در کار دیگران و ضربه زدن به همکاران خوب نیست اما اصل و مهم این است که کار به صورت شبکه ای و با همکاری هم انجام شود.
وی به اهمیت کار جمعی تأکید کرد و افزود: در کار اداری باید هدف مشترک داشته باشیم و مشترکات مورد تاکید باشد در این صورت به موفقیت خواهیم رسید. در خانواده نیز باید مشترکات افزایش یابد و تفاهم و تعامل در کارها باشد. در زندگی ابتدا باید تفاهم باشد و پس از آن فهم مشترک وجود داشته باشد وقتی فرزندان به زندگی اضافه می شوند مشترکات بیشتر می شود و در این صورت است که در زندگی آرامش و سکونت حاکم شده و محبت محور می شود.
آیت الله رمضانی ادامه داد: در زندگی اداری باید به صورت جمعی کار کنیم هرکس باید حوزه کاری خود را بشناسد و در آن دانش و تخصص داشته باشد و الا کار ضربه می خورد. اگر انسان کارهای خود و دیگران را خوب بشناسد؛ قدرت، لیاقت، شایستگی و خلاقیت به دست می آید. همچنین اگر همکاری با تفاهم همراه نباشد مجموعه اداری ضربه خواهد خورد. از سوی دیگر اگر از لحاظ کلان توافقی وجود نداشته باشد کارهای مجموعه جلو نخواهد رفت و پیشرفتی حاصل نخواهد شد. اگر فهم مشترک باشد افراد دنبال یارگیری و تیم درست کردن نخواهند بود؛ پس مجموعه باید به دنبال اهداف خرد، میانی و کلان باشند.
وی همراهی، همکاری و همدلی را در تحقق اهداف در مجموعه لازم دانست و افزود: یکی از عیب ها در ادارات این است که دو نفر با هم هستند اما فاصله ها در فهم، هدف و مشترکات زیاد است و این به کار ضربه می زند. لذا مجموعه ای موفق است که مشترکات زیاد و مفترقات کمتری داشته باشد.
استاد سطوح عالی حوزه درباره اصول و مبانی مدیریت اسلامی اظهار داشت: خدمتگزاری و امانتداری مصادیقی از اصول و مبانی اخلاق اداری اسلامی است. در مدیریت اسلامی، جهان بینی تأثیر عمیقی بر محیط کار دارد و رفتارهای فردی ما تأثیر عمیقی بر محیط کار می تواند داشته باشد. نگاه ما نه سکولاریزه و نه ماکیاولیستی است بلکه در مدیریت اسلامی، مبانی فکری و جهان بینی ما در محیط اسلامی باید نقش داشته باشد و در هر موقعیت باید به دنبال تکامل روحی و معنوی باشیم با این نگاه، محیط کار نیز محیط تربیت و معنویت می شود. اعتقاد به خدا برای انسان مؤمن باید و نبایدها و الزاماتی دارد و محیط کار نیز باید و نبایدهای جمعی دارد به همین دلیل باید با مسائل فقهی در محیط کار آشنا باشیم.
* شاخصه های مدیریت
وی درباره شاخصه های مدیریت گفت: اولین شاخصۀ مدیریت "علمی بودن" است. در مدیریت باید مهارت و دانش داشته باشیم. در این راستا باید از کارهای خوب و موفق دیگران الگوبرداری کنیم. برای نمونه باید بررسی کنیم که چه چیزهایی باعث پیشرفت کشور ژاپن شده است.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) شاخصه دوم مدیریت را "فقهی بودن" معرفی کرد و افزود: لازم است باید و نبایدهای فقهی در مجموعه های اداری حاکم باشد. برای نمونه نباید دروغ بگوییم؛ خیانت نکنیم؛ امانت دار باشیم؛ گرهی باز کنیم و گرهی بر گره دیگر اضافه نکنیم و .... اگر این خصوصات و روحیات در کار جمعی ما باشد فاتح میدان خواهیم بود.
وی شاخصه سوم مدیریت را "اخلاق" دانست و افزود: خداوند در قرآن، نرم خویی و اخلاق زیبای پیامبر(ص) را می ستاید و می‌فرماید "فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ". پیامبر(ص) 23 سال بر پایه اخلاق توانست در جامعه جاذبه ایجاد کند و فاتح شد. پیامبر(ص) که به کودک هم سلام می دهد می خواهد نظام اخلاقی را در جامعه حاکم کند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: برخی اخلاقِ جامع ندارند در اجتماع خوب هستند اما درون خانواده اخلاق تندی دارند و برخی در داخل و بیرون برخورد خوبی دارند. برخی اخلاق سیاسی، اجتماعی، فرهنگی ندارند در حالی که رابطه تنگاتنگی بین این ها وجود دارد. نمازِ من باید در محیط کار من تأثیر بگذارد و بایدهای اخلاق فردی من در اجتماع تأثیرگذار باشد.
وی شاخصه چهارم مدیریت را "ولاء" معرفی کرد و افزود: محیط کار باید ولاء و محبت باشد. حضرت علی(ع) به مالک اشتر دستور می دهد که مردم را واقعا دوست بدار. یعنی با تمام وجود به مردم باید خدمت کنیم. خداوند انسان را عیال خود می داند و اگر همه عیال الله باشند نوع برخوردها مشخص می شود. لذا باید بیشترین لطف و محبت را به مردم داشته باشیم و محیط کار متأثر از جهان بینی توحیدی باشد؛ این برتری مدیریت اسلامی را بر مدیریت غیر اسلامی نشان می دهد و مدیریت اسلامی چیزی اضافه بر مدیریت غیر اسلامی دارد. در مدیریت اسلامی اعتقاد به مبدأ و معاد و عدم تقدم بر حکم خدا و رسول را باید ببنیم.
آیت الله رمضانی درباره اهمیت کرامت انسانی در مدیریت اسلامی گفت: قرآن بهترین نوع کرامت را درباره انسان بیان داشته است و این در محیط کار باید خود را نشان دهد. انسان ها به لحاظ تشکیلات، سلسله مراتب دارند اما در کرامت انسانی مراتبی وجود ندارد. در قرآن آمده است که یکدیگر را به سخره نگیرید، عیوب یکدیگر را بپوشانید، طعنه گو و عیب جو نباشید و ... این ها نشان دهنده این است که خداوند به انسان کرامت ذاتی عنایت کرده است و در محیط کار این ها باید به عیان دیده شود.
وی در پایان اظهار داشت: اگر در محیط کار اخلاق و کرامت انسانی نشان داده شود بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.
سومین جلسه از سلسله جلسات درس اخلاق با عنوان "اخلاق اداری" با سخنرانی دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در سالن اجتماعات مجمع در شهر قم، برگزار شد.
سومین جلسه از سلسله جلسات درس اخلاق با عنوان "اخلاق اداری" روز پنج شنبه پنجم آبان ۱۴۰۱ با سخنرانی آیت الله «رضا رمضانی» دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در سالن اجتماعات مجمع و با حضور مدیران و کارکنان این سازمان بین المللی در شهر قم، برگزار شد.
آیت الله رمضانی در ابتدای این جلسه از تک تک نیروهای معاونت علمی و فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) که در برگزاری هفتمین اجلاس مجمع همکاری داشتند، قدردانی و تشکر کرد.
*هفتمین اجلاس مجمع به بهترین شکل برگزار شد
وی افزود: هفتمین اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) با همه موانع و کاستی‌ها، به بهترین شکل برگزار شد و برگزاری این اجلاس مرهون همدلی و همکاری همه بخش ها و معاونت های مجمع بود.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با تأکید بر اینکه کارهای مهمتر مجمع پس از اجلاس آغاز می شود، ادامه داد: معاونت ها باید اقدامات اولویت دار خود را مورد بحث قرار داده و مکتوب کنند تا در شورای معاونین بحث و جمع بندی شود و مسیر تحول در بخش های مختلف ظهور و بروز داشته باشد.
وی به مطالبات رهبر معظم انقلاب از مجمع جهانی اهل بیت(ع) اشاره کرد و گفت: معظم له مجمع را به عنوان مرکز تبیین معارف عنوان کردند لذا ضرورت دارد ما معارف اهل بیت(ع) را به نخبگان و آحاد بشری برسانیم. همچنین رهبر معظم انقلاب به شعار هفتمین اجلاس یعنی "اهل‌بیت(ع) محور عقلانیت، عدالت و کرامت" اشاره داشتند که وقتی شما عدالت را مطرح میکنید، دنیا و تمدن مبتنی بر سلطه و استکبار قهراً با شما مخالف میشوند.
وی به اقتدار جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و افزود: امروزه نظام جمهوری اسلامی قدرت عظیمی در لایه های مختلف دارد و دارای اقتدار است. نباید بهانه ای به دست دشمن دهیم و سوء مدیریت باعث وارد شدن ضربه به کشور شود. شناخت آسیب های اجتماعی مهم است. شخصیت های بزرگی مثل حضرت امام، شهید بهشتی، شهید مطهری، شهید باهنر، شهید مفتح و ... عقبه فکری انقلاب بودند بنابراین وظیفه ما این است که با عقلانیت کامل و جامع کار کنیم.
استاد سطوح عالی حوزه تأکید کرد: ما دشمنان زیادی داریم و دشمن، به چیزی کمتر از براندازی قانع نیست این را باید توجه داشته باشیم. باید پرچم انقلاب را به امام زمان(عج) صاحب اصلی نظام برسانیم و انقلاب ما باید مقدمه ظهور حضرت باشد. بنابراین همه ما باید تلاش جدی تری داشته باشیم و بدون نگاه و مدیریت جهادی، کارها ممکن نیست و لازم است تحول گرا باشیم و تحول در فکر و اندیشه ما ایجاد شود.
وی با بیان اینکه باید کارها را به وقت و درست انجام دهیم، افزود: زمانی که کارها را در زمان خود و صحیح انجام دهیم به نتایج مطلوب خواهیم رسید؛ مهم درست حرکت کردن در مسیری است که آن را درست تشخیص داده ایم.
*برای زیست جمعی باید با ادبیات آن آشنا باشیم
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در بخش دیگری از سخنان خود گفت: برای زیست جمعی باید با ادبیات آن آشنا باشیم. لازم است در محیط اداری که محیط جمعی است همزیستی را تجربه کرده و یاد بگیریم. در کار جمعی نمی شود هر کس به کار خود بپردازد البته سرک کشیدن، دخالت در کار دیگران و ضربه زدن به همکاران خوب نیست اما اصل و مهم این است که کار به صورت شبکه ای و با همکاری هم انجام شود.
وی به اهمیت کار جمعی تأکید کرد و افزود: در کار اداری باید هدف مشترک داشته باشیم و مشترکات مورد تاکید باشد در این صورت به موفقیت خواهیم رسید. در خانواده نیز باید مشترکات افزایش یابد و تفاهم و تعامل در کارها باشد. در زندگی ابتدا باید تفاهم باشد و پس از آن فهم مشترک وجود داشته باشد وقتی فرزندان به زندگی اضافه می شوند مشترکات بیشتر می شود و در این صورت است که در زندگی آرامش و سکونت حاکم شده و محبت محور می شود.
آیت الله رمضانی ادامه داد: در زندگی اداری باید به صورت جمعی کار کنیم هرکس باید حوزه کاری خود را بشناسد و در آن دانش و تخصص داشته باشد و الا کار ضربه می خورد. اگر انسان کارهای خود و دیگران را خوب بشناسد؛ قدرت، لیاقت، شایستگی و خلاقیت به دست می آید. همچنین اگر همکاری با تفاهم همراه نباشد مجموعه اداری ضربه خواهد خورد. از سوی دیگر اگر از لحاظ کلان توافقی وجود نداشته باشد کارهای مجموعه جلو نخواهد رفت و پیشرفتی حاصل نخواهد شد. اگر فهم مشترک باشد افراد دنبال یارگیری و تیم درست کردن نخواهند بود؛ پس مجموعه باید به دنبال اهداف خرد، میانی و کلان باشند.
وی همراهی، همکاری و همدلی را در تحقق اهداف در مجموعه لازم دانست و افزود: یکی از عیب ها در ادارات این است که دو نفر با هم هستند اما فاصله ها در فهم، هدف و مشترکات زیاد است و این به کار ضربه می زند. لذا مجموعه ای موفق است که مشترکات زیاد و مفترقات کمتری داشته باشد.
استاد سطوح عالی حوزه درباره اصول و مبانی مدیریت اسلامی اظهار داشت: خدمتگزاری و امانتداری مصادیقی از اصول و مبانی اخلاق اداری اسلامی است. در مدیریت اسلامی، جهان بینی تأثیر عمیقی بر محیط کار دارد و رفتارهای فردی ما تأثیر عمیقی بر محیط کار می تواند داشته باشد. نگاه ما نه سکولاریزه و نه ماکیاولیستی است بلکه در مدیریت اسلامی، مبانی فکری و جهان بینی ما در محیط اسلامی باید نقش داشته باشد و در هر موقعیت باید به دنبال تکامل روحی و معنوی باشیم با این نگاه، محیط کار نیز محیط تربیت و معنویت می شود. اعتقاد به خدا برای انسان مؤمن باید و نبایدها و الزاماتی دارد و محیط کار نیز باید و نبایدهای جمعی دارد به همین دلیل باید با مسائل فقهی در محیط کار آشنا باشیم.
* شاخصه های مدیریت
وی درباره شاخصه های مدیریت گفت: اولین شاخصۀ مدیریت "علمی بودن" است. در مدیریت باید مهارت و دانش داشته باشیم. در این راستا باید از کارهای خوب و موفق دیگران الگوبرداری کنیم. برای نمونه باید بررسی کنیم که چه چیزهایی باعث پیشرفت کشور ژاپن شده است.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) شاخصه دوم مدیریت را "فقهی بودن" معرفی کرد و افزود: لازم است باید و نبایدهای فقهی در مجموعه های اداری حاکم باشد. برای نمونه نباید دروغ بگوییم؛ خیانت نکنیم؛ امانت دار باشیم؛ گرهی باز کنیم و گرهی بر گره دیگر اضافه نکنیم و .... اگر این خصوصات و روحیات در کار جمعی ما باشد فاتح میدان خواهیم بود.
وی شاخصه سوم مدیریت را "اخلاق" دانست و افزود: خداوند در قرآن، نرم خویی و اخلاق زیبای پیامبر(ص) را می ستاید و می‌فرماید "فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ". پیامبر(ص) 23 سال بر پایه اخلاق توانست در جامعه جاذبه ایجاد کند و فاتح شد. پیامبر(ص) که به کودک هم سلام می دهد می خواهد نظام اخلاقی را در جامعه حاکم کند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: برخی اخلاقِ جامع ندارند در اجتماع خوب هستند اما درون خانواده اخلاق تندی دارند و برخی در داخل و بیرون برخورد خوبی دارند. برخی اخلاق سیاسی، اجتماعی، فرهنگی ندارند در حالی که رابطه تنگاتنگی بین این ها وجود دارد. نمازِ من باید در محیط کار من تأثیر بگذارد و بایدهای اخلاق فردی من در اجتماع تأثیرگذار باشد.
وی شاخصه چهارم مدیریت را "ولاء" معرفی کرد و افزود: محیط کار باید ولاء و محبت باشد. حضرت علی(ع) به مالک اشتر دستور می دهد که مردم را واقعا دوست بدار. یعنی با تمام وجود به مردم باید خدمت کنیم. خداوند انسان را عیال خود می داند و اگر همه عیال الله باشند نوع برخوردها مشخص می شود. لذا باید بیشترین لطف و محبت را به مردم داشته باشیم و محیط کار متأثر از جهان بینی توحیدی باشد؛ این برتری مدیریت اسلامی را بر مدیریت غیر اسلامی نشان می دهد و مدیریت اسلامی چیزی اضافه بر مدیریت غیر اسلامی دارد. در مدیریت اسلامی اعتقاد به مبدأ و معاد و عدم تقدم بر حکم خدا و رسول را باید ببنیم.
آیت الله رمضانی درباره اهمیت کرامت انسانی در مدیریت اسلامی گفت: قرآن بهترین نوع کرامت را درباره انسان بیان داشته است و این در محیط کار باید خود را نشان دهد. انسان ها به لحاظ تشکیلات، سلسله مراتب دارند اما در کرامت انسانی مراتبی وجود ندارد. در قرآن آمده است که یکدیگر را به سخره نگیرید، عیوب یکدیگر را بپوشانید، طعنه گو و عیب جو نباشید و ... این ها نشان دهنده این است که خداوند به انسان کرامت ذاتی عنایت کرده است و در محیط کار این ها باید به عیان دیده شود.
وی در پایان اظهار داشت: اگر در محیط کار اخلاق و کرامت انسانی نشان داده شود بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.