با سقوط نظام کمونیستی در شوروی و فروپاشی امپراطوری بزرگی که بزرگترین تلاش نافرجام او از بین بردن نام خدا و نابودی دین داران بود ، بار دیگر نام خدا و شهادت به رسالت بهترین بنده اش حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و اله به گلدسته های مساجد این کشور بازگشته است.
دولت مردان روسیه که شاید به درستی از تاریخ هفتاد ساله شوروی عبرت گرفته باشند ، به ازادی دینی در کشورشان پایبندند و می دانند که دین داران جامعه نه تنها تهدیدی برای جامعه نیستند، بلکه می توانند نقشی بی بدیل در وحدت ملی روسیه ایفا کنند. و به همین علت امروز عرصه را برای مسلمانان و از جمله شیعیان بازگذاشته اند.
«حجت الاسلام والمسلمین فامیل جعفراف» رییس سازمان جامعه شیعیان مسکو و عضو مجمع عمومی مجمع جهانی اهلبیت(ع) از جمله میهمانان پنجمین اجلاس مجمع عمومی بود که طی روزهای 20 تا 24 در تهران حضور داشت . انچه در پی می آید گفت و گوی خبرنگار ابنا با اوست :
ابنا: وضعیت شیعیان مسکو چگونه است؟
- در حال حاضر در مسکو بیش از یک میلیون شیعه وجود دارد. در این شهر همچنین پنج مسجد وجود دارد که به صورت مشترک مورد استفاده اهل تسنن و شیعیان است. شیعیان همچنین چند انجمن در شهر مسکو دارند که به صورت متفرقه فعالیتهایی را در این شهر انجام میدهند.
ابنا: شیعیان مسکو از آزادی کامل برخوردارند؟
- در مجموع فضا برای شیعیان فضای خوب و آزادانه ای است، به طوری که ما به راحتی کار تبلیغی خود را انجام میدهیم، و این حتی به نفع امنیت ملی روسیه نیز هست ؛ چرا که تبلیغ شیعه نوعی مقابله با وهابیت است، از این جهت فضای کار برای شیعیان در روسیه باز است و حکومت نسبت به شیعیان حسن ظن خاصی دارد.
ابنا: از نظر حقوقی چطور؟ آیا شیعیان از لحاظ حقوقی با مشکل خاصی مواجه نیستند و آیا دولت روسیه موانعی برای حضور فعالانه پیروان اهل بیت ایجاد نمی کند؟
- از نظر حقوقی شیعیان در روسیه امتیاز خاصی ندارند و از این جهات مشکلاتی برای شیعیان در روسیه وجود دارد. در زمان امپراطوری روسیه تمام مسلمانان این کشور سنی مذهب بودند، در آن موقع یعنی از قرن هفدهم تزار روس شروع به ساختن ادارات دینی ویژه اهل تسنن کرد. بعدها در زمان جنگ ایران و روسیه بود که شیعیان به جمعیت این کشور اضافه شدند و سپس در اواخر قرن نوزدهم، در قفقاز یک اداره مخصوص شیعیان آنجا تاسیس شد تا امور مذهبی شیعیان را انجام دهد، که این اداره در حال حاضر در جمهوری آذربایجان قرار دارد و چون آذربایجان از روسیه جدا شده است میتوان گفت که در حال حاضر هیچ سازمان شیعی مربوط به امور شیعیان در روسیه وجود ندارد؛ بنابراین از این جهت شیعیان مشکلات حقوقی داشته و مثلا اجازه ساخت مسجد ندارند، چون در اینجا ادارات دینی متولی امر مساجد هستند که آنها هم همه از اهل تسنن هستند. البته اکنون با توجه به حسن ظنی که دولت روسیه نسبت به شیعیان دارد پیگیر این مطلب هستیم که این مشکل را برطرف کنیم ان شاء الله.
ابنا: آنچه که از گزارش ها و خبرها شنیده می شود فعالیت گسترده وهابیت در روسیه است، اگر ممکن است در این باره صحبت کنید.
- همانطور که میدانید در زمان شوروی سابق در روسیه نسبت هم اصل دین و هم تبلیغ آن ممنوع بود و در همین زمینه مساجد را بسته بودند، لذا بعد از فروپاشی شوروی و با از بین رفتن این ممنوعیت، روسیه محل خوبی برای حضور وهابیت شد، آنها به روسیه آمدند و مورد حمایت آمریکا و انگلیس هم واقع شدند.
همین الان هم طوری شده که وهابیت را در مناطق مختلف مخصوصا در «قفقاز» ترویج میکنند، البته خود حکومت روسیه هم از این بابت دچار صدمه شده ؛ چراکه ترویج وهابیت به ضرر امنیت ملی روسیه است. گرچه شیعیان، اهل تسنن و دیگر افراد آگاه در برابر آنها میایستند، اما آنها در سایه حمایتهای غرب تبلیغات خود را انجام میدهند؛ مثلا در قفقاز غربی وهابیت به روحانیونی که با دولت همکاری دارند به چشم دشمن نگاه میکنند، لذا خیلی جاها میبینیم که ائمه جماعت را ترور میکنند.
ابنا: نگاه مردم روسیه نسبت به ایران به چه صورت است؟
- خیلی عالی است. مردم روسیه علیرغم تبلیغات منفی صهیونیستها ایران را دوست دارند، بخصوص وطن دوستان روسیه که در مقابل صهیونیستها بوده و از فعالیتهای ضد صهیونیستی رهبر و دولتمردان ایران به شدت حمایت میکنند.
ابنا: رابطه مدودف، رییس جمهور فعلی روسیه با شیعیان چطور است؟
- همانطور که گفتم دولت روسیه در حال حاضر حسن ظن خاصی نسبت به شیعیان دارد، چرا که همه صدماتی که در قفقاز متحمل کشور شد از ناحیه وهابیون بود و در آنجا وهابیت به گروه افراطی معروف است.
ابنا: این دومین باری است که شما در این اجلاس شرکت میکنید، اگر ممکن است بگویید در حال حاضر در خواست شما از مجمع چیست؟
- در درجه اول خواست من این است که فضا طوری باشد که ما با مجمع بدون واسطه و مستقیما حرف بزنیم. از نظر اقتصادی هم خواستههایی داریم، چرا که شیعیان روسیه هنوز به خودکفایی در این زمینه نرسیدهاند.