موزامبیک کشوری با مساحت 799 هزار کیلومتر مربع در جنوب آفریقا است که جمعیت آن حدود 22 میلیون نفر است. 37 درصد جمعیت این کشور مسیحی هستند و بقیه جمعیت موزامبیک از اسلام و ادیان محلی پیروی می کنند.
مسلمانان اهل سنت کشور موزامبیک از مذهب شافعی تبعیت می کنند. گروهی از شیعیان ساکن این کشور اسماعیلی مذهب و گروهی دیگر شیعه دوازده امامی هستند.
نخستین شیعیان ساکن در کشور موزامبیک، مهاجرانی از هند بودند که پیش از سال 1975 میلادی به کشور موزامبیک آمدند و جزء شیعیان خوجه بودند. فعالیت تبلیغی شیعیان در کشور موزامبیک در فاصله بین سالهای 1980 تا 1985 میلادی در این کشور آغاز شد.
آنچه در پی می آید گفتگوی کوتاهی با «محمد کنانی» از شیعیان فعال کشور موزامبیک درباره وضعیت شیعیان این کشور در حاشیه ششمین اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به کوشش: مهدی سواعدی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ابنا: لطفا در ابتدا خودتان را معرفی کنید؟
محمد کنانی هستم و از 25 سال پیش تاکنون در شهر "نامبولا" در کشور موزامبیک زندگی می کنم و بیشتر به تبلیغ در بین مهاجران لبنانی، شیعیان خوجه و همچنین آفریقایی ها مشغول هستم.
52 درصد از ساکنان کشور موزامبیک به اعتراف دولت این کشور مسلمان هستند. آثار اسلامی در میان مسلمانان موزامبیک وجود دارد اما آنها هویت اسلامی خود را گم کرده اند.
ابنا: چه مقداری از شیعیان خوجه در موزامبیک زندگی می کنند؟
اساسا شیعیان خوجه، مکتب تشیع را در موزامبیک تاسیس کردند. شیعیان خوجه در کشور موزامبیک در شهر "نامبولا" متمرکز هستند و مسجد و حسینیه بزرگی را در این شهر دارند. جمعیت شیعیان خوجه در کشور موزامبیک حدود 700 تا 800 نفر است و آنها در این کشور 6 مرکز اسلامی دارند. دو مرکز در شهر "مابوتو"، یک مرکز در شهر "نامبولا"، یک مرکز در شهر "شیموی" و یک مرکز در شهر "بیره" قرار دارد.
ابنا: در خصوص فعالیت شیعیان خوجه در موزامبیک توضیح دهید؟
شیعیان خوجه در این کشور از مدارس دینی غیرخوجه ای حمایت های مادی می کنند و سرپرستان این مدارس اصالت خوجه ای دارند و شیعیان اعم از خوجه ای، لبنانی و غیره در مدارس دینی شیعی در موزامبیک در مناسبت ها جمع می شوند.
ابنا: شیعیان در کشور موزامبیک در چه وضعیتی قرار دارند؟
تأثیر وهابی ها بر کشور موزامبیک با مهاجرت سومالی ها (که تعداد زیادی از آنها وهابی هستند) به این کشور در حال گسترش است. شیعیان در کشور موزامبیک در چنین وضعیتی زندگی می کنند ولی آنها می توانند با اخلاص، وحدت و یکپارچگی در برابر هجوم از هر طرف به سوی خود مقاومت کنند.
ابنا: چه فعالیت هایی برای معرفی مذهب اهل بیت(ع) در کشور موزامبیک دارید؟
برنامه مدارس شیعی در کشور موزامبیک، تدریس مطالبی در خصوص قرآن، سیره اهل بیت(ع)، فقه و اخلاق است و با این روش، مذهب اهل بیت(ع) در میان مردم این کشور نشر پیدا می کند.
ابنا: چه پاسخی در خصوص شبهه مطرح شده در خصوص ترک قرآن از سوی شیعیان دارید؟
این که بگویند شیعیان به قرآن تمسک ندارند، اشتباه بزرگی است و حقیقت این است که شیعیان با تمسک به تفسیر اهل بیت(ع) از قرآن، این کتاب را حفظ کردند.
ابنا: عکس العمل اهل سنت کشور موزامبیک در قبال عزاداری های شیعیان این کشور چگونه است؟
اغلب اهل سنت در این کشور، اهل بیت(ع) را دوست دارند، ولی وهابی ها به عزاداری های شیعیان در موزامبیک اعتراض می کنند.
عملکرد تکفیری ها موجب شده است که نگاه ها نسبت به اندیشه شیعیان مثبت شود. چون مردم زشتی فکر تکفیری ها و مظلوم بودن شیعیان را مشاهده کرده اند و دشمنی وهابی ها با شیعیان موجب خیر شده است و فرصت طلایی برای معرفی اهل بیت(ع) به مردم موزامبیک فراهم شده است که باید این فرصت را غنیمت بشماریم.
ابنا: چه پیشنهادی برای غنیمت شمردن این فرصت دارید؟
براساس وصیت امیرالمومنین(ع) باید در کارهای خودمان نظم ایجاد کنیم و فعالیت فرهنگی کردن به صورت جداگانه، از مشکلات ما است. باید از تجربه دیگران از جمله جمهوری اسلامی ایران استفاده کنیم و نظم در کارها تنها راه حل است. گردهم آمدن شیعیان در زیر یک چتر یکسان در اجلاس مجمع جهانی اهل بیت(ع)، تلاشی مبارکی است. در روایتی از امام معصوم آمده است که اگر مردم زیبایی های سخن ما را می دانستند، از ما پیروی می کردند. اکنون آمار شیعیان در کشور نیجر به 100 هزار نفر و در کشور سنگال به یک و نیم میلیون نفر رسیده است.