تانزانیا کشوری در شرق آفریقا به پایتخت شهر "دودوما" است که مسلمانان بیش از نیمی جمعیت این کشور را تشکیل می دهند. تعدادی از شیعیان خوجه اثنی عشری در تانزانیا زندگی می کنند که مرکز آنها در شهر دارالسلام است. علاوه بر شیعیان خوجه اثنی عشری، حدود سه تا 5 هزار شیعه بومی در این کشور ساکن هستند.
از جمعیت شیعیان تانزانیا آمار دقیقی در دست نیست؛ آنان در شهرهای آروشا، دارالسلام، دودوما، جزیره زنگبار و... زندگی میکنند. به جز شیعیان زنگبار، سایر شیعیان تانزانیا وضعیت اقتصادی مناسبی ندارند.
آنچه در پی می آید گفتگوی کوتاهی با «محبوب جعفر سمجی» رئیس موسسه «العترة» از کشور تانزانیا درباره وضعیت شیعیان این کشور در حاشیه ششمین اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به کوشش: محمد جواد نوروزی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ابنا: در ابتدا با معرفی خود، گزارشی از فعالیت های فرهنگی و مذهبی تان در کشور تانزانیا ارائه نمایید.
من "محبوب جعفر سمجی" از کشور تانزانیا هستم که ریاست موسسه "العترة" را در این کشور بر عهده دارم. این موسسه که در سال 2002 میلادی تاسیس شد به چاپ و ترجمه کتاب هایی از زبان های عربی، انگلیسی و فارسی به زبان سواحیلی می پردازد. موسسه العترة از ابتدای تاسیس تاکنون 244 کتاب از زبان های مختلف را به زبان سواحیلی ترجمه و منتشر کرده است.
از جمله کتاب های ترجمه و منتشر شده توسط موسسه العترة می توان به ترجمه قرآن، ترجمه تفسیر قرآن، ترجمه نهج البلاغه، ترجمه صحیفه سجادیه، ترجمه کتاب میزان الحکمه، ترجمه تفسیر الکاشف شیخ محمد جواد مغنیه، ترجمه کتاب الشبهات و ردود آیت الله مکارم شیرازی و ترجمه کتاب السلفیه آیت الله سبحانی اشاره کرد. علاوه بر ترجمه کتاب به زبان سواحیلی در این موسسه، کتاب هایی به زبان های فرانسوی و رواندایی در آنجا ترجمه شده است. موسسه العترة همچنین شبکه تلویزیونی العترة(IBN TV) را دارد که از طریق شبکه کابلی و ماهواره پخش می شود.
همچنین سمینارهایی با موضوعات مختلف توسط موسسه العترة برگزار می شود. به عنوان مثال این موسسه سمینار امامان جماعت مساجد با حضور 300 امام جماعت به همراه کشیشان مسیحی را برگزار کرد و در این سمینار چالش هایی همچون چگونگی رویارویی با گروه های تروریستی مختلف مورد بررسی قرار گرفت. همچنین سمیناری درباره رسانه توسط موسسه العترة برگزار شد تا آموزش های لازم در خصوص انتخابات پیش رو در تانزانیا به شرکت کنندگان در سمینار، ارائه شد.
ابنا: لطفا در مورد وضعیت شیعیان در کشور تانزانیا، توضیحاتی ارائه دهید.
حدود 65 تا 70 درصد جمعیت کشور تانزانیا را مسلمانان تشکیل می دهند. اکثریت مسلمانان این کشور، اهل سنت هستند و شیعیان در تانزانیا در اقلیت قرار دارند. البته گروه هایی از فرقه وهابیت نیز در این کشور هستند.
با وجود در اقلیت بودن شیعیان در تانزانیا، جمعیت آنها در حال افزایش است. بیشتر شیعیان بومی در آفریقا، از ادیان و مذاهب دیگر به مکتب تشیع گرویدند و به عنوان مثال برخی از آنها سنی و حتی وهابی بودند و سپس شیعه شدند.
ارتباط شیعیان و اهل سنت در تانزنیا بسیار عالی است و رابطه صمیمی با هم داریم، کارهای مشترکی با هم انجام می دهیم و در مراسم ها و برنامه های یکدیگر شرکت می کنیم و صرفا منازعه ما با وهابی ها است. اخیرا 25 هزار نسخه از یک کتاب از یک عالم اهل سنت به نام شیخ "خلیفه همیثی" را علیه وهابیت چاپ و منتشر کردیم. ما پس از مطالعه این کتاب توسط اهل سنت به آنها می گفتیم که کتاب توسط عالم اهل سنت نوشته شده است و مشکل وهابیت است که باید به آن پاسخ بدهد. البته وهابی ها به دلیل سیطره بر مساجد اهل سنت در تانزانیا، کتاب منتشر شده توسط ما علیه فرقه وهابیت را از مساجد این کشور جمع آوری کرده و از بین بردند و حتی امام جماعت را هم عزل کردند که نشان دهنده خطرناک بودن وهابی ها است.
ابنا: چه برنامه هایی برای ادامه فعالیت در کشور تانزانیا دارد؟
برنامه کوتاه مدت ما دوست و صمیمی شدن هر چه بیشتر با اهل سنت در تانزانیا است. باید همه مسلمان باشیم، همان گونه که امام خمینی(ره) فرمودند: «لا سُنّییه، لا شیعیّه، ثورة، ثورة اسلامیة»
ما باید اسلام واقعی یعنی همان اسلام ناب محمدی را که امام خمینی(ره) مطرح کردند را به مردم ارائه دهیم. اگر کسی اسلام رسول اکرم(ص) را به مردم معرفی کند و پیام واقعی اسلام را به دست آنها برساند، مردم به سوی اسلام، متمایل می شوند. اسلام در درون فطرت انسان است و فطرت برای پذیرش این دین آمادگی دارد. ما باید در بیان دین اسلام مثبت گو و نه منفی گو باشیم.
ما عالمان شیعه فراوانی در کشور تانزانیا داریم و حوزه های علمیه با مدیریت این عالمان تا مقطع کارشناسی در این کشور فعالیت دارند و طلاب تانزانیایی برای طی کردن تحصیلات تکمیلی به حوزه علمیه قم می روند.
ابنا: مردم تانزانیا چه دیدگاهی در خصوص ایران و انقلاب اسلامی دارند؟
بیشتر مردم تانزانیا با امید به ایران نگاه می کنند و ارتباط بسیار نزدیکی میان انقلاب اسلامی ایران و مردم تانزانیا وجود دارد. مقامات تانزانیایی در زمان سفر آیت الله العظمی خامنه ای به این کشور در سال 1986 میلادی از کثرت جمعیت استقبال کننده از ایشان تعجب کردند. اگر رهبری به مردم نزدیک باشد و خودش را خادم امت بداند و منادی اسلام باشد، امت اسلامی هم از او حمایت می کند.
ابنا: نظر شما در خصوص اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) چیست؟
این اجلاس فواید بسیاری دارد و من نخستین بار در اجلاس شرکت می کنم. در اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) می توانیم نظرات خودمان را با دیگران در میان بگذاریم و به یکدیگر نزدیک شویم. بهترین بخش این اجلاس این است که برای شیعیان از سراسر جهان، فرصت جمع شدن دور یکدیگر و گفتگو درباره مسائل شان را فراهم ساخته است.
شیعیان زیادی در کشورهای مختلف آفریقا زندگی می کنند، اما به دلیل عدم شناخت از هم نمی توانند با یکدیگر ملاقات کنند. اما در اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) فرصت آشنا شدن با یکدیگر و توسعه فعالیت های منطقه ای برای آنها فراهم شده بود.
به نظر من بهتر است که اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) هر سال به صورت منطقه ای برگزار می شود. به عنوان مثال یک سال این اجلاس مختص به شیعیان آفریقا، یک سال مختص به شیعیان آسیایی و یک سال مختص به شیعیان اروپایی برگزار شود تا امکان بحث و گفتگوی بهتر درباره مسائل مشترک باشد.