جهان روزهای پرالتهابی را پشت سر میگذارد و همه کشورها به نوعی درگیر ویروس کرونا شدهاند. کشور عزیرمان ایران نیز مستثنا نیست و نهادها و اقشار مختلف فعال در حوزه سلامت با از خودگذشتگی و فداکاری آزمونی دیگر را در تاریخ پرفراز و نشیب انقلاب و جمهوری اسلامی پشت سر میگذارند.
در همین راستا حجتالاسلام والمسلمین «سید ابوالحسن نواب» عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) در گفتوگویی به ابعاد و حواشی مختلف مسئله شیوع ویروس کرونا در کشور پاسخ داده است که در ادامه میخوانید.
ـ در روزهایی به سر میبریم که مردم ایران و سراسر دنیا به دلیل شیوع ویروس کرونا در وضعیتی به نسبت نادر در طول تاریخ قرار گرفتهاند؛ از قرنطینههای خانگی گرفته تا بستن موقت درب حرمهای مقدس، تعطیلی نمازهای جمعه و جماعات و ... . از نگاه شما این اتفاقات در میان مردم ما چگونه باید تحلیل شود و توصیه شما به آحاد مردم چیست؟
نواب: ضمن تبریک سال نو و اعیاد شعبانیه، باید عرض کنم که اصلاً اینطور نیست که تاریخ چنین چیزی سراغ نداشته باشد. این مسئله در تاریخ، بیسابقه نبوده و امواج بسیار خطرناکتر از این، در تاریخ برای بشریت اتفاق افتاده و حوادث بسیار سختتر و سنگینتری تاریخ بشر را تکان داده است. نمونه آن جنگهای صلیبی در قرون دورتر و دو جنگ جهانی در قرن بیستم است. در خلال سالهای 1938 تا 1945 که جنگ جهانی جریان داشت، بیش از هفتاد میلیون نفر در اروپا و دیگر نقاط جهان مانند ژاپن کشته شدند یعنی هر روز چهل هزار تن. همچنین در گذشته بیماریهای فراگیر مانند طاعون و وبا و حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله رخ میداده که باعث کشته شدن دهها هزار انسان میشد.
نکته اصلی جریان کرونا این است که تکنولوژی و علم بشر امروزی نمیخواست بپذیرد که در برابر یک ویروس اینقدر ضربهپذیر است. این مسئله کمی به بشریت، دنیا و جامعه بر خورده است والا مثل این حوادث در طول تاریخ بسیار اتفاق میافتد. همین الان روزانه 24 هزار نفر بر اثر گرسنگی در دنیا میمیرند. این در حالی است که هنوز کل کشتههای کرونا به پنجاه هزار نفر نرسیده است. به دلیل آنکه چنین مرگ و میرهایی در یک نقطه از جهان اتفاق میافتد نه همهجا، برای بشر عادی شده است. بنابراین اتفاق بزرگی رخ نداده است و کرونا چیز جدیدی نیست. نکته آن است که بشر به عجز خود پی برده و یک بار دیگر معنای توحید برای همه انسانها و همه پیروان ادیان روشن شده است. شیعیان و اهلسنت دست به دعا شدهاند. مسیحیان در کشورهای مختلف نیز به همین گونه دست به دعا شدهاند و در لسآنجلس، اجلاس دوازده ساعته گذاشته و دست به دامان خداوند و مسیح شدهاند. و همه انسانها متوجه شدهاند که یک نقطه اتکای دیگری در جهان هست که باید به آن اتکا کنند؛ والا اصلاً حادثه عظیمی اتفاق نیفتاده است.
سایتی هست که آمار لحظهای تولد و فوت و علل و حوادث دنیا را بهلحظه ارائه میکند. به عنوان نمونه در این سایت آمده است که روزانه 400 الی 410 هزار نفر به دنیا میآیند و این جریان آمدوشد در این عالم یک جریان بسیار بسیار طبیعی است. البته تعدادی هم از دنیا میروند که به نسبت متولدین بسیار کمتر است. در سال گذشته میلادی یک میلیون و 174 هزار نفر را بر اساس مصرف سیگار از دست دادهایم. یک میلیون و نهصد هزار نفر هم بر اثر سرطان از دنیا رفتهاند. یعنی سال گذشته روزانه ما ده هزار نفر را به خاطر سیگار و سرطان از دست دادهایم. در حالی که قربانیان کرونا اصلاً این مقدار نیست. بنابراین نه تعداد کسانی که از دنیا میروند تعداد خیلی مهمی است و نه ویروس آن مهم است و قبل از آن ویروسهای سارس و مرس و امثال آن شیوع یافته است. نکته و تفاوت مهم آن، فراگیری آن در جهان و عجز بشر در برابر آن است و اینکه بشر نمیتواند با آن مقابله کند. بشر فکر میکرد به جایی رسیده که میتواند برای هر چیزی واکسن تولید کند اما الان احساس عجز و تهی بودن بشر بسیار روشن و آشکار شده و این علامت توحید است و خداوند خود را در یک جلوهای به بشر نشان میدهد. «وَ الاَمرُ بِیَدِه». کار و همه چیز در دست او است و ما باید از او رفع این بلا را بخواهیم؛ البته با رعایت صد در صد مسائل و توصیههای پزشکی.
البته در کشورمان یک بار دیگر نشان داده شد که خمینی زنده است. امام خمینی رضوان الله تعالی علیه در سال 42 فرمودند که سربازان من در گهوارهها هستند. آن سربازان توانستند هجمه نظامی که به کشور شد، دفع کنند. همان جوانان رشیدی که بعد از انقلاب، در جوانی به جبههها رفتند و شهید شدند. آنان همان سربازان امام بودند که آن تهاجم نظامی را دفع کرده کشور را نجات دادند. امروز هم پزشکانی که در سایه دولت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه و مقام معظم رهبری رشد کرده به بالندگی رسیدهاند یعنی پزشکان نسل انقلاب و جمهوری اسلامی و فرزندان معنوی امام و مقام معظم رهبری، با یک جهاد شبانهروزی در بیمارستانها و مراکز درمانی توانستهاند این بار هم هجمهای را از کشور دفع کنند و به داد مردم برسند. آن برادران ما در سالهای 59 تا 67 جنگ نظامی کردند و اینها هم در پایان سال 98 و آغاز سال 99 با یک دفاع فراگیر طبی به مشکلات مردم رسیدگی میکنند و جلوی این خطر ایستادهاند و این هم نقطه مثبت کشور ما است که نشان داده شد؛ الحمدلله.
ـ نحوه اطلاعرسانی در ابتدای شیوع این ویروس به شکلی بود که عدهای (خصوصاً رسانههای ضد انقلاب) مردم قم، و حتی طلاب جامعه المصطفی را مقصر اصلی شیوع ویروس جلوه دادند و متأسفانه شاهد اتهامات و اتفاقات ناخوشآیندی بودیم. یکی از موضعگیریهای تعجببرانگیز، سخنان مولوی عبدالحمید و اتهامزنی ایشان به جامعه المصطفی به عنوان عملی خلاف تقریب مذاهب بود. جنابعالی این موضعگیریها را چگونه ارزیابی میکنید؟
نواب: بستن حرم و تعطیلی نماز جمعه و جماعات، برای بار دوم اتفاق میافتد و مانند آن را در آخرین روزهای پیروزی انقلاب شاهد بودیم. در آستانه پیروزی انقلاب، نمازهای جماعت و جمعه با تحصن و اعتصاب مردم تعطیل شد. اما در مورد اتهامی که به جامعهالمصطفی زده شد و میخواستند مقصر اصلی را طلبههای مظلوم چینی نشان دهند، باید بگویم که مسلمانان چین در کشور خودشان به شدت مظلوم هستند و ما نباید آنها را مظلوم مضاعف کنیم. من به عنوان یک انسان مطلع و عضو هیئت امنای جامعه المصطفی عرض میکنم که این یک اتهام است. اصلاً در آن زمان تردد طلبههای چینی نداشتیم و هیچ طلبه چینی باعث شیوع این بیماری نشد و این یک اتهام و یک ظلم است و هیچکس نباید این روزها را که مردم، مصیبتزده هستند، فصل تسویهحساب سیاسی بداند و بخواهد با نهادی و جایی و شخصی تسویه حساب کند. این نه منصفانه و نه جوانمردانه است که کسی بخواهد در این شرایط تسویهحساب سیاسی بکند. جامعه المصطفی و حوزه علمیه هیچ نقشی در این باره نداشتند. طلبههای مظلوم ما در طول تاریخ انقلاب و جمهوری اسلامی در همه صحنهها حضور داشتند. بیشترین نسبت شهید از اقشار مختلف متعلق به روحانیت است. روحانیت در صحنههایی همچون سیل و زلزله در سالهای مختلف حضور و تأثیرگذاری مثبت داشته است. روحانیت در صحنه است و الان هم در این موقعیت خاص، طلبهها در بیمارستانها و در اموری همچون کفن و دفن اموات حضور دارند و تلاش میکنند. آنان در این برهه واقعاً صادقانه جان خود را به خطر میاندازند. نمونهاش برادر طلبهای است که در بیمارستانی که همسرش را در آن از دست داد، و در حالی که دو فرزند دوقلو داشت، به گریه و زاری نپرداخت تا مردم ناراحت نشوند بلکه در گوشهای از بیمارستان مظلومانه نشست و گریه و کرد و به کسی هم چیزی نگفت و غم خودش را مظلومانه فرو برد و نگذاشت کسی ناراحت شود. در عین حال در همان بیمارستان مشغول امداد و کمکرسانی به بیماران است.
طلاب از این فداکاریها و جانفشانیها انجام میدهند. بعضی هنرمندان و سلبریتیها الان کجا هستند؟
روحانیت در صحنه است و با صحبت و توصیههای دینی به مردم آرامش میدهد و هر روحانی در هر جایی که هست، باعث آرامش خود و اطرافیانش است. البته تعدادی از روحانیان هم بر اثر ابتلا به ویروس کرونا از دنیا رفتند که خدا رحمتشان کند. دلیل آن هم این است که روحانیان با قشرهای مختلف مردم در ارتباط هستند لذا تعداد قربانیانشان به نسبت، بیشتر است. نه قم و نه جامعه المصطفی هیچکدام در این حادثه مقصر نبودند. به هر حال کرونا به ایران میآمد و از شهری شروع میشد. ممکن است کرونا به صورت واضح و آشکار از قم شروع شده باشد اما میتوانست از هر شهر دیگری شروع شود. این نقصی نیست و یک اتفاق است. چرا در ایران این نقطه ضعف وجود دارد و در کشورهای دیگر چنین نیست و مثلاً در ایتالیا نمیگویند که کرونا از واتیکان شروع شد؟ به هر حال یک بلایی است که الان به بیشتر کشورهای جهان رفته و هیچ کشوری کالبدشکافی نمیکند که منشأش کدام شهر بوده است. این یک بلای عالمگیر است. این از کوتهفکری و سخافتِ فکری است که یک شهر را به عنوان منشأ شیوع بیماری مطرح کنند. این یک اتفاق جهانی است و در عربستان هم، مکه و مدینه را و در عراق، کربلا و نجف را زیر سؤال نمیبرند و محاکمه نمیکنند. این عقدههایی است که بعضیها از جایی دارند و میخواهند در این شرایط تلافی کنند. نه به قم ربط دارد و نه جامعه المصطفی. این یک اتفاقی بوده که میخواسته در ایران رخ بدهد و در قم اتفاق افتاده و از فردا هم در شهرهای دیگر نمایان شده است. این اتفاق در سراسر جهان افتاده است و همه دارند با این مسئله مدارا میکنند. این قبیل اتفاقات همواره در جهان بوده و هست و اولین نبوده و آخرین هم نخواهد بود. این که این همه در روایات آمده که دنیا دار عبور و گذر است، همین است. میلیونها نفر به دنیا میآیند و میلیونها نفر از دنیا میروند. دنیا سیر عادی خود را طی میکند و دنیا از این قبیل حوادث باز هم خواهد دید و بشریت با این حوادث رشد میکند.
ـ با توجه به نامگذاری امسال به سال جهش تولید، دلیل اصرار مقام معظم رهبری بر روی نامهای مرتبط با اقتصاد و تولید را چگونه ارزیابی میکنید و توصیهتان به مسئولان امر، تولیدکنندگان و مردم چیست؟
نواب: مقام معظم رهبری از رهبران بهنام جهان هستند و واقعاً در سی سال گذشته کشور را به بهترین شکل ممکن رهبری کردهاند. الان دیگر مشکل کشورمان، مشکل نظامی نیست و ما دیگر کشور در معرض تهدید نیستیم. به لطف خدا جنگی که نیمی از اجماع جهانی با واسطه عراق به ما تحمیل کرد، ما را به خودکفایی رساند و ما هماکنون در خودکفایی کامل هستیم و تقریباً چیزی ما را تهدید نمیکند، الا این که بخواهند یک اجماع جهانی علیه ما به راه اندازند که البته با نیمی از اجماع جهانی در دوران جنگ تحمیلی اتفاقی برای کشور نیفتاد چه رسد به حال حاضر که به خودکفایی نظامی رسیدهایم.
در مورد فرهنگ هم انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی بوده است و دانشگاهها و حوزههای ما هماکنون بسیار گستردهاند و در بعد فرهنگی هم آسیبپذیری آنچنانی نداریم. اما آنچه ممکن است کشور ما را از آن زاویه آسیبپذیر کند، مسئله اقتصاد است. دشمنان میتوانند با تحریمهای اقتصادی به ما فشار بیاورند. راه حل این تحریمها، رشد و تولید اقتصادی است. مقام معظم رهبری دو سال پیاپی تولید اقتصادی را به عنوان شعار انتخاب کردند و امسال هم سال نو را به سال جهش تولید نامگذاری کردهاند. چون تحریمهای بسیار ظالمانه و بسیار زورگویانه آمریکا، تحریمهایی است که اگر نبود تحمل ملت ایران، واقعاً ملت را از پا درآورده بود. در مقابل آن فشار مضاعف، تلاش مضاعف لازم است. اگر جهش تولید انجام دهیم، واقعاً جواب آن فشار مضاعف تحریم را خواهیم داد. جهش تولید، یک امر نشدنی نیست. مقام معظم رهبری روی اقتصاد مقاومتی و تولید ملی در دو سال گذشته تأکید کردند. اقتصاد مقاومتی چیزی است که به تعبیر مقام معظم رهبری اقتصاد آمریکا را نجات داد. آمریکا هم 150 سال پیش دچار مشکلات عدیدهای بود که آن اقتصاد مقاومتی که از خانهها، کلیساها، مراکز مذهبی، خیریهها و ان جی اوها شروع شد، موجب نجات اقتصاد آمریکا گردید.
مقام معظم رهبری در یکی از سخنرانیهایشان فرمودند که اقتصاد مقاومتی، اقتصاد آمریکا را نجات داد و این کار واقعاً شدنی است و نمونههای عملی فراوانی دارد. مثلاً سالانه چندین میلیون تن میوه تولید میکنیم و اگر همین محصولات را خوب فرآوری کنیم و صنایع تبدیلی را گسترش دهیم، میتوانیم از دانه به دانه میوهها، میوه خشک تولید کنیم و صادر کنیم و خودمان را به خودکفایی برسانیم. بنابراین خودکفایی اقتصادی راهی سخت و دست نیافتنی و نرسیدنی نیست و راهی است که عزم و همت جدی و ناامیدی از بیرون و توجه به درون میخواهد. اقتصاد دروننگر برای تولید و بروننگر برای صادرات میخواهد. اگر تلاش کنیم و این اقتصاد را با یک جهش، به یک حرکت جدی تبدیل کنیم، آن حرکت میتواند به طور جدی کشورمان را نجات دهد و ما را به استقلال اقتصادی برساند، همانطور که به خودکفایی نظامی و فرهنگی رسیدیم. میدانید که هماکنون به پزشک مهندس خارجی نیاز نداریم. هماکنون ایران سومین کشور در تربیت مهندس است. در تربیت پزشک نیز جزو اولین کشورها هستیم. همانطور که از نظر فکری، فرهنگی، علمی و نظامی به خودکفایی رسیدهایم، میتوانیم در بخش اقتصادی هم به خودکفایی برسیم. آن وقت میتوانیم بگوییم هیچ چیزی کشور ما را تهدید نمیکند. مقام معظم رهبری دقیقاً تشخیص دادند که درد و مشکل مملکت کجاست. آن هم چارهای جز اتکای به درون ندارد. باید اتکای به درون و حرکتبخشی شدید انجام دهیم و کشور را به خودکفایی برسانیم. این نامهای مرتبطی که مقام معظم رهبری برای سالهای اخیر انتخاب کردهاند، حلقههای مفقوده نیستند بلکه حلقههای مرتبطی هستند و یک به یک به نتیجه رسیدهاند. در سالهای گذشته برای تولید، کار جدی انجام شده است. کارخانههایی که دیگر فراموش یا خاموش شده بودند و دیگر تولیدی نداشتند، به تولید بازگردانده شدند و نهادهای تحت امر مقام معظم رهبری هم بهطور ویژه در این عرصه مشغول هستند و بهطور ویژه به تولید کمک میکنند. به هر حال این اقدامات توانسته است کشور را از رکود و کندی بیرون آورد و الان باید با یک جهش جدی، آن را به یک حرکت جدی تبدیل کنیم و بتوانیم با لبیک به فرمان ایشان، این مشکل را هم حل کنیم. رسیدن به خودکفایی اقتصادی هیچ راهی جز یک حرکت جهادگونه ندارد. همانطور که استقلال نظامی از این طریق به نتیجه رسید و همانطور که با افتخار در جهان میگوییم که اطبای خودمان هماکنون از پس امور پزشکی کشور برمیآیند. کار اقتصادیمان هم احتیاج به یک جهاد اقتصادی دارد که بتوانیم با این جهش، کار خود را پیش ببریم.
ـ با توجه به وضع حاضر، ادامه فعالیتهای دانشگاه ادیان و مذاهب در ایام شیوع بیماری کرونا به چه شکل خواهد بود و توصیه شما به استادان، کارکنان و دانشجویان دانشگاه چیست؟
نواب: دانشگاه ادیان و مذاهب مانند دیگر دانشگاهها کارش را با آموزش از راه دور و به صورت برخط انجام میدهد و دانشجویان به صورت مجازی آموزش میبینند و دوستان و استادان با تمام وجود و جدیت کار خود را از دور و نزدیک انجام میدهند. مشکل خاص ما فقط دانشجویان خارجی از 25 کشور جهان بودند که مقداری با مشکل آموزشی مواجه شدند و برای آن هم راهکاری پیدا کردهایم تا آنها هم به صورت منظم به تحصیلشان ادامه دهند.