شرکت کننده ترکیهای پنجمین اجلاس: تشیع در ترکیه تا قبل از انقلاب اسلامی اهمیت زیادی نداشت
رابطه شیعیان با دیگران خوب است؛ اما عناصر لائیک باعث عدم آشتی بین اقوام و فرقهها در ترکیه میشوند. در واقع عناصر لائیک که مخالف اسلام هستند ،شدیداً مانع بهبود روابط شیعیان با گروههای دیگر هستند.
«استاد شیخ حسن قناعتلی» عضو مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) و رییس اتحادیه علماء اهل بیتی استانبول از شرکت کنندگان پنجمین اجلاس بود.
در فرصت کوتاهی که در حاشیه اجلاس پنجم پیدا کردیم درباره مسایل، نیازمندی ها و توانمندی های شیعیان ترکیه با وی به گفتگو نشستیم.
ابــنا : جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان ترکیه چگونه است؟
ــ جایگاه تشیع در ترکیه تا پیش از انقلاب اسلامی ایران دارای اهمیت زیادی نبود؛ اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، هم جریانهای سیاسی ترکیه و هم خود شیعیان ـ اعم از اثنی عشریها، علویون و سایر فرق ـ به اهمیت تشیع پی بردند.
از سوی دیگر تا قبل از قدرت گرفتن گروههای سیاسی اسلام گرا در ترکیه نگاه چندان مطلوبی نسبت به شیعیان وجود نداشت؛ ولی با موازات به سرکار آمدن اسلام گرایان، نگاه به شیعیان نیز تغییر کرد.
با توجه به آنچه گذشت، میتوان گفت که جایگاه شیعیان در فضای سیاسی و اجتماعی ترکیه با توجه به "تأثیرات انقلاب اسلامی ایران" و "پیروریهای اسلامگرایان ترک" در حال پیشرفت و ارتقاء است.
ابــنا : میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری متقابل شیعیان و جریانات سیاسی در ترکیه به چه نحوی است؟
ــ در تأثیرگذاری هر گروه بر نظام سیاسی و اجتماعی جامعه خود، ابتدا لازم است که سطح آگاهیهای سیاسی و اجتماعی اعضای آن گروه ارتقا یابد و هدفمند شود. همانطور که گفتم تجربه شیعیان ترکیه در اسلام سیاسی و اجتماعی، بیشتر بعد از انقلاب اسلامی نضج گرفت؛ اما با اینکه از آن زمان سالهای زیادی سپری شده است متأسفانه برخی نخبگان فرهنگی و مذهبی ما هنوز دارای آگاهیهای هدفمند سیاسی در حد مطلوب نیستند. این مسأله مانع تأثیرگذاری کامل شیعیان بر نظام سیاسی و اجتماعی میشود.
ولی بحمدالله این ضعف رو به بهبود است. به عنوان مثال، بر خلاف گذشته در حال حاضر دو نفر از شیعیان موفق شدهاند که به مجلس راه یابند. امید است در آینده وضع بهتر و تأثیر شیعیان بیشتر شود.
ابــنا : ارتباط شیعیان با پیروان اقوام و مذاهب دیگر چطور است؟
ــ رابطه شیعیان با دیگران خوب است؛ اما عناصر لائیک باعث عدم آشتی بین اقوام و فرقهها در ترکیه میشوند. در واقع عناصر لائیک که مخالف اسلام هستند ،شدیداً مانع بهبود روابط شیعیان با گروههای دیگر هستند.
ابــنا : ممکن است بیشتر توضیح دهید؟
ــ یکی ازمهمترین عوامل اتحاد مردم در "جمهوری ترکیه" مسأله ملیگرایی است. عناصر لائیک سعی دارند در تقابل با این موضوع مسایل قوم گرایی گسترش دهند تا با برجسته شدن مسئله قومیت مانع اتحاد اقوام در ترکیه شوند. در این میان، هر گروهی که به مخالفت در برابر مواضع این جریانات لائیک برمیخیزد متهم به تروریسم میشود.
لذا وقتی شیعیان یا علویون در مقابل تحرکات لائیکها میایستند فوراً به اختلاف افکنی داخلی متهم میشوند! و حساسیتی که نسبت به علوییون و شیعیان نشان داده میشود خیلی بیشتر از حساسیتی است که به کردها داده میشود.
ابــنا : شما رییس اتحادیه علماء اهل بیتی ترکیه هستید. هدف از تأسیس این اتحادیه چیست؟
ــ اتحادیه علماء اهل بیتی با حضور یکصد و هشتاد نفر از علماء پیرو اهل بیت(ع) در ترکیه شکل گرفت. تأسیس این نوع اتحادیه ها میزان تأثیرگذاری شیعیان بر نظام سیاسی و اجتماعی ترکیه را بیش از پیش افزایش خواهد داد؛ لذا در نظر داریم این اتحادیه را در صنفهای مختلف ـ مثل حقوقدانان، پزشکان و مهندسان پیرو اهل بیت(ع) ـ تأسیس کنیم.
ابــنا : در پایان اگر سخن خاصی دارید بفرمایید.
ــ همه باید کمک کنند تا این نوع اتحادیهها و انجمنها در تمام مناطقی که شیعیان در آنها زندگی میکنند تأسیس شود. این نیاز در سطح بالایی احساس میشود. البته این حرکات شروع شده و امید است به نتیجه مطلوبی برسد.
رابطه شیعیان با دیگران خوب است؛ اما عناصر لائیک باعث عدم آشتی بین اقوام و فرقهها در ترکیه میشوند. در واقع عناصر لائیک که مخالف اسلام هستند ،شدیداً مانع بهبود روابط شیعیان با گروههای دیگر هستند.
«استاد شیخ حسن قناعتلی» عضو مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت(ع) و رییس اتحادیه علماء اهل بیتی استانبول از شرکت کنندگان پنجمین اجلاس بود.
در فرصت کوتاهی که در حاشیه اجلاس پنجم پیدا کردیم درباره مسایل، نیازمندی ها و توانمندی های شیعیان ترکیه با وی به گفتگو نشستیم.
ابــنا : جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان ترکیه چگونه است؟
ــ جایگاه تشیع در ترکیه تا پیش از انقلاب اسلامی ایران دارای اهمیت زیادی نبود؛ اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، هم جریانهای سیاسی ترکیه و هم خود شیعیان ـ اعم از اثنی عشریها، علویون و سایر فرق ـ به اهمیت تشیع پی بردند.
از سوی دیگر تا قبل از قدرت گرفتن گروههای سیاسی اسلام گرا در ترکیه نگاه چندان مطلوبی نسبت به شیعیان وجود نداشت؛ ولی با موازات به سرکار آمدن اسلام گرایان، نگاه به شیعیان نیز تغییر کرد.
با توجه به آنچه گذشت، میتوان گفت که جایگاه شیعیان در فضای سیاسی و اجتماعی ترکیه با توجه به "تأثیرات انقلاب اسلامی ایران" و "پیروریهای اسلامگرایان ترک" در حال پیشرفت و ارتقاء است.
ابــنا : میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری متقابل شیعیان و جریانات سیاسی در ترکیه به چه نحوی است؟
ــ در تأثیرگذاری هر گروه بر نظام سیاسی و اجتماعی جامعه خود، ابتدا لازم است که سطح آگاهیهای سیاسی و اجتماعی اعضای آن گروه ارتقا یابد و هدفمند شود. همانطور که گفتم تجربه شیعیان ترکیه در اسلام سیاسی و اجتماعی، بیشتر بعد از انقلاب اسلامی نضج گرفت؛ اما با اینکه از آن زمان سالهای زیادی سپری شده است متأسفانه برخی نخبگان فرهنگی و مذهبی ما هنوز دارای آگاهیهای هدفمند سیاسی در حد مطلوب نیستند. این مسأله مانع تأثیرگذاری کامل شیعیان بر نظام سیاسی و اجتماعی میشود.
ولی بحمدالله این ضعف رو به بهبود است. به عنوان مثال، بر خلاف گذشته در حال حاضر دو نفر از شیعیان موفق شدهاند که به مجلس راه یابند. امید است در آینده وضع بهتر و تأثیر شیعیان بیشتر شود.
ابــنا : ارتباط شیعیان با پیروان اقوام و مذاهب دیگر چطور است؟
ــ رابطه شیعیان با دیگران خوب است؛ اما عناصر لائیک باعث عدم آشتی بین اقوام و فرقهها در ترکیه میشوند. در واقع عناصر لائیک که مخالف اسلام هستند ،شدیداً مانع بهبود روابط شیعیان با گروههای دیگر هستند.
ابــنا : ممکن است بیشتر توضیح دهید؟
ــ یکی ازمهمترین عوامل اتحاد مردم در "جمهوری ترکیه" مسأله ملیگرایی است. عناصر لائیک سعی دارند در تقابل با این موضوع مسایل قوم گرایی گسترش دهند تا با برجسته شدن مسئله قومیت مانع اتحاد اقوام در ترکیه شوند. در این میان، هر گروهی که به مخالفت در برابر مواضع این جریانات لائیک برمیخیزد متهم به تروریسم میشود.
لذا وقتی شیعیان یا علویون در مقابل تحرکات لائیکها میایستند فوراً به اختلاف افکنی داخلی متهم میشوند! و حساسیتی که نسبت به علوییون و شیعیان نشان داده میشود خیلی بیشتر از حساسیتی است که به کردها داده میشود.
ابــنا : شما رییس اتحادیه علماء اهل بیتی ترکیه هستید. هدف از تأسیس این اتحادیه چیست؟
ــ اتحادیه علماء اهل بیتی با حضور یکصد و هشتاد نفر از علماء پیرو اهل بیت(ع) در ترکیه شکل گرفت. تأسیس این نوع اتحادیه ها میزان تأثیرگذاری شیعیان بر نظام سیاسی و اجتماعی ترکیه را بیش از پیش افزایش خواهد داد؛ لذا در نظر داریم این اتحادیه را در صنفهای مختلف ـ مثل حقوقدانان، پزشکان و مهندسان پیرو اهل بیت(ع) ـ تأسیس کنیم.
ابــنا : در پایان اگر سخن خاصی دارید بفرمایید.
ــ همه باید کمک کنند تا این نوع اتحادیهها و انجمنها در تمام مناطقی که شیعیان در آنها زندگی میکنند تأسیس شود. این نیاز در سطح بالایی احساس میشود. البته این حرکات شروع شده و امید است به نتیجه مطلوبی برسد.