احمدی تبار: تکلیف‌مداری از ویژگی‌های برجسته آیت الله تسخیری بود

اخبار اخبار معاونت علمی و فرهنگی

الثلاثاء, 22 أيلول/سبتمبر 2020

قائم مقام دبیرکل و معاون فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) اظهار داشت: افرادی که آیت الله تسخیری را می شناسند معترف هستند که اخلاق خوب و به عبارتی می شود گفت اخلاق محمدی و بشاشت وجه در برخوردها را همیشه داشت.

آیت الله «محمدعلی تسخیری» نماینده استان تهران در پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری و مشاور عالی مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام، ۲۷ مهر ماه ۱۳۲۳ در نجف متولد شد و روز  ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ در تهران درگذشت.

او از مؤسسان مجمع جهانی اهل‌بیت علیهم‌السلام بود که از بدو تأسیس (اردیبهشت 1369) تا مرداد 1378 دبیرکلی این سازمان مهم و مبارک را بر عهده داشت و خدمات و فعالیت های گسترده ای برای پیروان اهل بیت(ع) در سراسر دنیا ارائه کرد.

آیت الله تسخیری همچنین سال‌ها دبیرکلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را بر عهده داشت و اقدامات مؤثری در زمینه وحدت جهان اسلام و خنثی‌سازی توطئه های دشمنان برای ایجاد تفرقه و درگیری بین ابناء امت اسلامی انجام داد.

خبرگزاری ابنا به مناسبت چهلم آیت الله تسخیری گفتگوهایی با مسئولان و علمایی که آن مرحوم را می شناختند، انجام داده است.

گفتگوی زیر با حجت الاسلام و المسلمین «احمد احمدی تبار» قائم مقام دبیرکل و معاون فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) درباره ویژگی های آیت الله تسخیری است:

ابنا ـ از دیدگاه شما جایگاه علمی ـ اجتماعی آیت الله تسخیری چه بود؟

بسم الله الرحمن الرحیم

ارتحال عالم متّقی و بزرگوار، کسی که در جهت وحدت جهان اسلام تلا ش‌های وافر و گسترده ای داشت را تسلیت می گویم.

مرحوم آیت الله تسخیری به دلیل تلمذ نزد اساتید نجف از جمله شهید سید محمد باقر صدر، یک نگاه بلندی در رابطه با اسلام و تشییع داشت و در این نگاه به دنبال این بود تا فرهنگ و معارف اهل بیت عصمت و طهارت را به گوش جهانیان برساند، در جهان اسلام وحدت و هماهنگی ایجاد کند، اختلافات را رفع کرده تا جامعه اسلامی در سایه آموزه‌های وحی و اهل بیت عصمت و طهارت بتواند به هدف بلند خود یعنی ایجاد تمدن اسلامی، برسد.

آیت الله تسخیری با این نگاه و با این نگرش کارها و برنامه ریزی های خود را آغاز کرد؛ بخش هایی را در عراق پیگیری کرد تا اینکه از عراق تبعید شد و به ایران آمد.

او یکسری حرکت ها را در همین راستا در قم شروع کرد. شاید یکی از تلاش های گسترده ایشان قبل از پیروزی انقلاب تأسیس "معهد الدرسات الاسلامیه" بود که در این مجال تلاش داشت تا از جهان اسلام حتی از جاهایی که اسلام در ضعف و غربت است، نیروهایی جمع کرده و در حوزه علمیه قم تربیت کند تا بعدها اینها بروند و در کشورهای خود مکتب اهل بیت(ع) را تبلیغ کنند.

آیت الله تسخیری بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، فعالیت‌های خود را گسترش داد. معاونت بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی را ایشان تأسیس کرد. این معاونت در جهت تبلیغات برون مرزی فعالیت ‌های گسترده ای مثل اعزام مبلغ به آن سوی مرزها داشت و برگزاری کنفرانس وحدت اسلامی یکی از آثار گرانقدر این دوره است.

در سال 1369 پیرو درخواست های فراوانی که از طرف افرادی که دلسوز مکتب اهل بیت(ع) بودند و فضا را جهت نشر معارف اهل بیت عصمت و طهارت و سامان دهی شیعیان در سراسر جهان فراهم می دیدند با پیگیری های مقام معظم رهبری، مجمع جهانی اهل بیت(ع) تاسیس شد و اولین دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) آیت الله تسخیری بود و ایشان برنامه ریزی گسترده ای در رابطه با مجمع جهانی اهل بیت(ع) آغاز کرد.

در شکل گیری سازمان ارتباطات و فرهنگ اسلامی هم اولین کسی که مسئولیت آن را برعهده گرفت آیت الله تسخیری بود؛ از این جهت می توانیم بگوییم آیت الله تسخیری مؤسس بود.

همچنین پس از تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی از سوی مقام معظم رهبری، بعد از آیت الله واعظ زاده خراسانی، آیت الله تسخیری دبیرکل مجمع جهانی تقریب شد. تمامی این فعالیت های آن مرحوم در این نهادهای بین المللی در این جهت بود تا فرهنگ اهل بیت عصمت و طهارت را گسترش دهد و جامعه انسانی را به قرآن و عترت دعوت کند.

ایشان در هر سه جایگاه، منشاء آثار و برکات فراوانی بود. گفتگوهای آیت الله تسخیری با علمای جهان اسلام در الازهر و مناطق دیگر منشأ اثر بود و توانست جریانی در سایه انقلاب اسلامی ایجاد و رهبری کند؛ به گونه ای که دشمنان اسلام اینها را برنمی‌تابیدند و نمی خواستند این جریان  شکل بگیرد.

ابنا: از دیدگاه حضرتعالی ویژگی های برجسته و بارز آیت الله تسخیری چیست؟

ـ در ویژگی های مرحوم آیت الله تسخیری، چند عنصر را به صورت برجسته می ببینیم:

اول تکلیف مداری ایشان است. او وقتی به نتیجه می رسید که تکلیف امروز چه چیزی است با تمام وجود به دنبال تکلیف خود می رفت. اگر احساس می کرد باید با علمای جهان اسلام صحبت کند و کدورت ها که بین افراد مختلف جامعه اسلامی بوده را از بین ببرد، می رفت و همه سختی ها را تحمل می کرد؛ حتی توهین ها و اهانت ها را تحمل می کرد تا بتواند به هدف خود برسد.

این تکلیف مداری با تکیه بر آموزه های وحیانی، اعتقادی و معرفتی بود؛ چون مجتهد بود و اگر احساس تکلیف می کرد آن را دنبال می‌کرد. اگر احساس می کرد تکلیف او قبول مسئولیت مجمع جهانی اهل بیت(ع) است در این مسیر حرکت می کرد. اگر احساس می کرد در مجمع جهانی تقریب، تکلیف و وظیفه ای دارد بدون اینکه تغییر و تحولی در نگرش ها و بینش های او بوجود بیاید این مسیر را دنبال می کرد و  در برخورد هایی هم که در این مسائل داشت هیچ گاه وادادگی نداشت. با توجه به حفظ اصولی که قرآن و مکتب اعتقادی برای او تبیین کرده بود، وحدت را دنبال و در این مسیر حرکت می کرد.

ویژگی مهم آیت الله تسخیری تلاش و کار فراوان ایشان در جهت فهم قرآن، اسلام و آموزه های اهل بیت عصمت و طهارت بود؛ به گونه ای که او در فقه و فروع، مجتهد و در اصول، مسلط و پایبند بود و نگرش و بصیرتی که اهل بیت عصمت و طهارت و قرآن به انسان می‌بخشد را در کمال خود داشت و در این مسیر حرکت می کرد.

خستگی ناپذیری ویژگی دیگر آیت الله تسخیری بود به دلیل همین ویژگی، ایشان هر وظیفه ای که بود را با تمام توان دنبال می‌کرد و هیچگاه احساس خستگی در وجود او راه نداشت؛ به گونه ای که با آن وضعیت جسمانی که داشت، سکته کرده و راه رفتن برای ایشان سخت بود در عین حال از مطالعه و دقت دست بر نمی داشت؛ اگر لازم بود سفرهای طولانی برود تا اختلافی را حل، در نشستی شرکت و در گفتگویی حضور پیدا کند کم نمی گذاشت. مقام معظم رهبری می فرمایند که آقای تسخیری بر ما حجت است؛ او با این وضعیتی که دارد با تمام تلاش وظیفه خودش را انجام می دهد؛ این هیچ راهی را برای ما باقی نمی گزارد که مقداری احساس خستگی داشته باشیم؛ لذا در همه شوراهایی که عضو بود و جلساتی که حضورش لازم بود با همین وضعیت حضور پیدا می کرد؛ آن هم حضور با مطالعه و با فکر، و نظریاتی که ارائه می کرد نظریات ارزشمندی بود.

بعضی از دوستان ایشان در مراسم تشییع می گفتند که کمر ما شکست. یا بعضی از دوستانشان می گفتند ما اصلاً نمی توانیم جای خالی ایشان را ببینیم و این برای ما خیلی سخت است.

آیت الله تسخیری در مسیری که حرکت می کردند، برای همگان نصیحت و خیرخواهی داشتند و نصیحت و خیرخواهی های ایشان خیلی گسترده بود و این نصح و خیرخواهی ایشان را همگان با تمام وجود درک می کردند که او خیرخواه است و رشد و کمال را می خواهد.

مرحوم آیت الله تسخیری از کسانی بود که با مرگ ایشان ثلمه ای ایجاد شد. امیدواریم که خداوند تبارک و تعالی جای این ثلمه را پر کند و مسیر او با قوت و قدرت پیش برود.

ابنا : درباره ویژگی های فردی آیت الله تسخیری بگویید.

ـ افرادی که آقای تسخیری را می شناسند معترف هستند که اخلاق خوب و به عبارتی می شود گفت اخلاق محمدی و بشاشت وجه در برخوردها را همیشه داشت و با برخی قضایا برخورد کریمانه ای داشت. برخی، چیزهایی که می گفتند ایشان نشنیده می گرفت و بزرگوارانه از اینها می‌گذشت. اینکه به خود بگیرد یا برخورد کند، اینگونه نبود. چون کارش برای خدا بود. اگر حرفی می زد برای خدا بود و اگر کسی تندی می کرد منطقی، عالمانه و عاقلانه جواب می داد.

ابنا : به دلیل اینکه آیت الله تسخیری چهره تقریبی بودند، برخی از خودی ها ایشان را مورد هجمه قرار می دادند. واکنش ایشان چه بود؟

ـ ایشان صبر می کرد و اینها را برای خدا تحمل می کرد. با احتساب به حضرت حق از اینها می گذشت؛ چون احساس می کرد باید این مسیر را برود. حرکتی در طول تاریخ صورت گرفت و جامعه اسلامی را تکه تکه کردند. این انشقاقی که در جامعه اسلامی پدید آمده هرچه جلوتر می رفتیم می دیدیم دشمنان دنبال ایجاد درگیری‌ها بودند. مخصوصاً در این دوران بیشتر از همه چیز نیاز به وحدت، هماهنگی و همدلی است و حداقل در اصولی که همه پایبندند باید محکم بایستیم. لذا امروز می بینیم در جهان اسلام بعضی با دشمنان اسلام آشتی می کنند اما با مسلمانان کنار نمی آیند. امروز با اسرائیل آشتی کرده و روابط برقرار می‌کنند امّا مسلمانان دیگر مثل مردم یمن را بمباران می کنند؛ چون در جامعه اسلامی انشقاق پدید آمده است و باید افرادی تلاش کنند تا همگان به اصول پایبند بوده؛ آن را حفظ کرده و براساس همین اصول، وحدت داشته باشند. همچنین باید در مباحثی که اختلاف وجود دارد عالمانه و محقّقانه گفتگو کنیم. وحدتی که ما دنبال می‌کنیم اینگونه است. زمانی که می‌گوییم اهل سنت برادران ما هستند این را از روی اعتقاد بیان می کنیم؛ یک مسیری را پیش رفته ایم و در اصولی با هم هستیم و در جاهایی که اختلاف داریم باید گفتگو کرده و ادله خود را ارائه کنیم؛ آنها نیز ارائه کنند، با هم گفتگو کنیم تا نهایتاً در مسیر حقی که پیامبر اکرم(ص) برای امت اسلامی ترسیم کرده حرکت کنیم. اگر گفتگو شود و دنبال ره یافتی به حقیقت باشیم، مسیر پیامبر(ص) را پیدا کرده و در این مسیر حرکت می کنیم.

ابنا: آیت الله تسخیری به دنبال وحدت اسلامی بودند، ایشان در پیگیری این هدف از چه فرد یا افرادی تأثیر پذیرفته بود؟

ـ در این راهی که ایشان حرکت می کرد اینطور نیست که مبدأ این مسیر ایشان باشد. این مسیر، مسیری بوده که همواره علمای ما این نگاه را داشته اند و بر این اساس عمل می کردند. اما هیچگاه این شیوه به دلیلِ نبود موقعیت‌ها منقح و روشن نشده بود. لازم بود در سایه نظام جمهوری اسلامی ایران ابعاد این جریان منقح و روشن شود؛ لذا بعد از پیروزی انقلاب، ابعاد اندیشه وحدت اسلامی و تقریب از سوی امام راحل مطرح و گفتگو شد و بعدا تشکیلات خود را پیدا کرد. لذا شما هر کدام از این مسائل را که نگاه کنید بعدها به صورت یک تشکل و سازمان شکل گرفت. همه اینها با رهنمودهای امام مطرح شد و در گذشته هم بوده است. تمام تلاش ما این است که به سوی تمدّن اسلامی برویم؛ تمدن اسلامی که عاری از همه نسبت ها و پیرایه هایی که به او نسبت داده شده، باشد و تمدنی که پیامبر اکرم(ص) بنیانگذار آن بود. امروز ما باید به دنبال این باشیم. امام راحل این مسیر را برای ما مطرح کرد. امام راحل فرمودند که ان شاء الله عَلَم را به دست صاحب آن بدهیم؛ یعنی تلاش کنیم تا ظرفیت ها، موقعیت ها و زمینه های تمدن بزرگ اسلامی را فراهم کنیم  و امام زمان(عج) بیایند و شاهد آن تمدن بزرگ اسلامی باشیم که همه جهان را فرا می‌گیرد.

ابنا: درباره مجمعین و سازمان فرهنگ و ارتباطات، برخی این شبهه را مطرح می کنند که اگر این مجموعه ها رسالت خود را انجام می دادند قاعدتا نباید در کشورهای اسلامی گروه های تکفیری فعال می شدند و عضوگیری می کردند.

ـ شما اگر دقیق نگاه کنید، دشمن از روز اول همه فعالیت‌های خود را داشت و شاخک های خود را حساس کرد. جریان ها را شناسایی کرد و دنبال این بود که بین شیعیان و مسلمانان تفرقه ایجاد کند. اگر بخواهیم ببینیم موفق شده ایم یا نه، چند جا را باید نگاه کنیم. یکی اینکه جمهوری اسلامی هست یا نیست ؟ اگر طراحی های دشمن را ببینید، اولین حرکت هایی که ضد انقلاب اسلامی ایران شروع شد از روز 23 بهمن بود. اینها حرکت های خود را پس از پیروزی انقلاب برای نابودی این جریان آغاز کردند و قضایای بسیاری هم پیش آوردند. اگر ما تاریخ انقلاب را از 22 بهمن نگاه کنیم هنوز سال 57 تمام نشده بود که دشمن غائله های مختلفی را در سطح کشور ایجاد کرد؛ غائله خلق کردستان، غائله خلق ترکمن، غائله بلوچ، غائله خلق عرب و ... . اینها در سال 57 روی داد یعنی دو ماه از پیروزی انقلاب نگذشته است که تمامی این جریانات شروع می شود. مرتباً می بینید که دشمنان دنبال این هستند که همه چیز را به هم بزنند. در سال 1360 جریان نفاق را می بینید که در هفت تیر سران کشور را به شهادت می‌رسانند و دو ماه بعد 8 شهریور رئیس جمهور و نخست وزیر را شهید می کنند. این توطئه ها از ابتدای انقلاب علیه نظام بوده؛ اما امروز می بینید که جمهوری اسلامی ایران، مقتدر و قدرتمند ایستاده است.

دومین جا باید خط مقاومت را نگاه کنید. در تمامی جنگ های اعراب و اسرائیل، مسلمانان شکست ‌خورند و اسرائیل پیروز شد. همه هراس دشمنان این بود که خط مقاومت شکل نگیرد و مسلمان ها نتوانند چنین جریانی را راه بیندازند؛ اما جریان مقاومت شکل گرفت و خط مقاومت در تمام دنیا یک خط قوی شد. امروزه جریان مقاومت با قوت حضور دارد و دشمنان که امتحان می کنند، می بینند که خط مقاومت پاسخ می دهد.

اینکه شما می فرمایید در بین ملت های اسلامی وحدت بوجود نیامده است؛ ما یک زمان وحدت دولت ها را دنبال می کنیم، خب همه این دولت ها دست نشانده اند. بعد از جنگ جهانی دوم و فروپاشی عثمانی، حاکمان کشورهای اسلامی منطقه دست نشانده‌ هستند و حاکمان دست نشانده برای اربابان خود کار می کنند. اما در میان ملت ها جریان خط مقاومت بسیار قوی حضور دارد. امروز سران امارات روابط با اسرائیل را عادی کردند اما اگر بین مردم نظرسنجی کنید می بینید که مردم به هیچ عنوان موافق نیستند و همراهی نمی کنند و اینکه برخورد شدید ندارند، به دلیل سرکوب ها است.

از جریان داعش و گروه های تکفیری نیز همین سردمداران حمایت می‌کنند. در جامعه اسلامی، ما نمی‌توانیم بگوییم همه اهل سنت طرفدار داعش بودند؛ چون اهل سنت می دیدند اسلامی که داعش و گروه های تکفیری مطرح می‌کند، اسلام پیامبر(ص) نیست. آموزه هایی که اینها دارند بر اساس آموزه های پیامبر(ص) نیست. لذا وقتی هم که داعش و تکفیری ها نابود شدند و اوضاع آنان به هم ریخت همه مسلمانان از این قضیه خوشحال شدند. بر اساس اعتراف آمریکایی ها، اوباما و وزیر امور خارجه اش داعش را ایجاد کردند و هر زمان داعش دچار مشکل می‌شد آمریکایی ها و انگلیسی ها با هلی کوپتر و هلی بورد به اینها کمک می رساندند. این حقایق را تاریخ برای ما روشن خواهد کرد که تکفیری ها چه جریانی بودند و چه حرکتی را برای شکستن خط مقاومت در سوریه و عراق دنبال می کردند و چگونه با درایتی که مقام معظم رهبری و مسلمانان آزاده و حافظ جریان مقاومت داشتند این جریان از بین رفت.

ابنا: با توجه به فرمایشات حضرتعالی، می توانیم بگوییم که آیت الله تسخیری در تقویت خط مقاومت تأثیرگذار بودند.

آقای تسخیری در جریان مقاومت یک نقش ارزشمندی را داشت؛ چون خط مقاومت را امام راحل ایجاد کرد و مقام معظم رهبری با تمام وجود این خط را تقویت و دنبال می کند. آیت الله تسخیری به عنوان یک سرباز در این مسیر قرار گرفت و تلاش‌های گسترده‌ای داشت تا جریان خط مقاومت با قوت بتواند به نتیجه برسد.

المحتوى ذو الصلة

• خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ

التسميات

• آیت‌الله محمدعلی تسخیری
• حجت الاسلام و المسلمین احمد احمدی