آیت الله «محمدعلی تسخیری» عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) صبح امروز (سه شنبه 28 مرداد 1399) در سن 76 سالگی در اثر عارضه قلبی دار فانی را وداع گفت.
آیت الله محمدعلی تسخیری از مؤسسان مجمع جهانی اهلبیت علیهمالسلام بود که از بدو تأسیس (اردیبهشت 1369) تا مرداد 1378 دبیرکلی این سازمان مهم و مبارک را بر عهده داشت.
او همچنین سالها دبیرکلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را بر عهده داشت و اقدامات مؤثری در زمینه وحدت جهان اسلام و خنثیسازی توطئه های دشمنان برای ایجاد تفرقه و درگیری بین ابناء امت اسلامی انجام داد.
ایشان در سال 1391 از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی به عنوان مشاور عالی ایشان در امور جهان اسلام منصوب شد.
مرحوم آیتالله تسخیری همچنین مدتی نائب رئیس اتحادیه جهانی علمای مسلمان را برعهده داشت که پس از موضعگیریهای عجیب شیخ «یوسف القرضاوی» علیه پیروان مکتب تشیع، از آن سمت استعفاء کرد.
آیت الله محمدعلی تسخیری که علاوه بر فقه، تفسیر و سیاست، در علوم ادب عربی نیز سرآمد بود، آثار علمی متعددی از خود بر جای گذاشت؛ از جمله کتاب ارزشمند "المختصر المفید في تفسیر القرآن المجید" که اثری بسیار روان، ادیبانه و زیبا در زمینه تفسیر است.
خدمات آن مرحوم منحصر به بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیست؛ بلکه قبل از انقلاب نیز در بیوت برخی از مراجع تقلید در قم، مترجم و پاسخگوی استفتائات و سؤالات عربی مردم بود.
همچنین تعدادی از طلاب و مدرسین که امروز از بزرگان حوزههای علمیه هستند، در دهه چهل شمسی، در نزد ایشان زبان عربی معاصر را آموختند.
مرحوم آیت الله تسخیری مورد علاقه و اعتماد حضرت آیت الله العظمی خامنه ای رهبر انقلاب اسلامی قرار داشت؛ آنچنانکه ایشان تأسیس و ریاست دو سازمان مهم بین المللی (مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی) را برای سالهای طولانی به ایشان سپردند.
* زندگی نامه مختصر آیت الله تسخیری(ره)
«محمدعلی تسخیری» در سال ۱۳۲۳ هجری شمسی (مطابق با ۱۳۶۴ قمری) در نجف اشرف به دنیا آمد.
پدر ایشان مرحوم حجتالاسلام و المسلمین حاج شیخ «علی اکبر تسخیری» از فضلای اهل تنکابن - یکی از شهرهای غرب استان مازندران - بود.
وی که به دلیل طلبگی پدر در عراق در این کشور بزرگ شد، تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در نجف اشرف گذراند و سپس وارد دروس حوزوی گردید.
* اساتید در نجف اشرف
مرحوم آیت الله تسخیری دروس حوزوی را در محضر اساتید بزرگی نظیر آیات عظام «شهید سید محمد باقر صدر»، «سید ابوالقاسم خوئی»، «سید محمدتقی حکیم»، «شیخ جواد تبریزی»، «شیخ کاظم تبریزی»، «صدر بادکوبه ای» و «شیخ مجتبی لنکرانی» سپری کرد و در کنار آن دروس دانشگاهی را نیز در رشته ادبیات عرب، فقه و اصول در دانشکده فقهی نجف فرا گرفت.
وی در زمینه شعر و ادبیات عرب نیز از محضر اساتید بزرگی مانند «آیت الله شیخ محمدرضا مظفر»، «شیخ عبدالمهدی مطر» و «شیخ محمد امین زینالدین» بهره برد.
او همزمان با تحصیل در حوزه علمیه نجف اشرف به تدریس دروس رایج نیز اشتغال داشت.
در آغاز جوانی با اشتیاق فراوان به شعر و ادبیات عرب، قصائد عربی سرود و سخنرانیهای ادبی در مناسبتهای مختلف و محافل گوناگون شعر و ادب ایراد کرد؛ وی در مبارزات سیاسی علیه رژیم بعث عراق حضوری فعال داشت و در این رابطه به زندان افتاد و به اعدام محکوم شد ولی به یاری خداوند متعال نجات یافت.
* اساتید در قـم مقدسه
در سال ۱۳۵۰ هجری شمسی به حوزه علمیه قم رفت و نزدیک به ۱۰ سال در درس اساتید بزرگی چون «آیت الله گلپایگانی»، «آیت الله میرزا هاشم آملی» و «آیت الله وحید خراسانی» شرکت کرد.
وی در این مدت همچنین به تدریس علوم حوزوی و ادب عربی در پارهای مراکز علمی و دانشگاهی سراسر کشور پرداخت.
آیت الله تسخیری با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران تمامی وقت خویش را صرف امور فرهنگی و تبلیغات اسلامی در داخل و خارج کشور کرد.
* فعالیت های علمی
مرحوم آیت الله تسخیری، با وجود اشتغالت فراوان اجرایی، فعالیت های علمی و ادبی فراوانی نیز داشت؛ از جمله:
- تألیف نزدیک به ۵۰ کتاب و جزوه در موضوعهای مختلف مثل: تفسیر، اقتصاد اسلامی، مسائل فقهی، فکری و تاریخی (که برخی از آنها به زبانهای انگلیسی، اردو و برخی زبانهای دیگر ترجمه شده است)
- ترجمه ۱۳ کتاب از فارسی به عربی
- نوشتن حدود ۱۳ تقریر از درسهای اساتید خود در فقه و اصول
- تألیف نزدیک به ۳۵۰ مقاله در موضوعات مختلف (که بسیاری از آنها به زبانهای گوناگون ترجمه و در مجلات منتشر شده است)
- تدریس در حوزه و دانشگاه (مانند رشته فقه مقارن در دانشگاه امام صادق(ع) و رشته اقتصاد اسلامی در دانشگاه تربیت مدرس)
- حضور در بیش از ۶۵۰ برنامه رادیویی و تلویزیونی به زبانهای فارسی و عربی
- سرودن اشعار و قصائد به زبان عربی (که این اشعار در دیوانی به نام «اوراق و اعماق» چاپ و منتشر شده است)
- عضویت و حضور در بیش از ۲۰۰ کنفرانس و سمینار جهانی به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران
- راهنمایی یا مشاوره رساله ها و پایان نامه های متعدد دانشگاهی
- اشراف بر مجلههای التوحید، رسالة الثقلین و رسالة التقریب
- عضو کمیته فقهی مجمع اهل بیت(ع) مستقر در حوزه علمیه قم
- عضو مجمع زبان و ادب عربی دمشق
* کتاب ها
عناوین برخی کتب بر جای مانده از مرحوم آیت الله محمدعلی تسخیری به شرح زیر است:
- المختصر المفید في تفسیر القرآن المجید
- بوادر المدرسة التقریبیة في اصول الفقه
- الصوم؛ معطیاته، احکامه والروایات المشترکة فیه
- الحـج؛ معطیاته، احکامه والروایات المشترکة فیه
- اقتصاد اسلامی؛ درس هایی در آیین اقتصادی اسلام و مباحث تکمیلی و اصولی متعلق به مسائل معاصر
- اقلیتهای مسلمان؛ راهکارها و مشکلات
- ایدههای گفتگو با دیگران
- درباره وحدت و تقریب مذاهب اسلامی
- رسالت ما؛ تقریب در اندیشهها، انسجام در عمل
- پیرامون قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (توضیح مبانی و شرح الزامات قانون)
- اوراق و اعماق (دیوان شعر)
* مقالات
عناوین برخی مقالات علمی به جای مانده از آیت الله محمدعلی تسخیری(ره) نیز به شرح زیر است:
- گامهای مطلوب برای تحقق امنیت اجتماعی
- یاد خدا؛ راه کمال (مطالعهای در احادیث مربوط به یاد خدا)
- هویت؛ از خطر روزمرگی تا پیامدهای افراطگرایی
- همسنگی در حقوق و وظایف (زن در پرتو منشور حقوق بشر اسلامی)
- وظایف عمومی دولت در عرصه اقتصاد
- وضعیت زن مسلمان و نقش وی در اجتماع
- وجدانیت حقوق؛ مخالف تجاوز به مقدسات
- نمودهای تعادل در قانون اساسی ایران
- نگاهی به مقدمه علامه ابن میثم در شرح خود بر نهج البلاغه
- نقش تمدنی امت اسلامی در جهان آینده
- نشانههای هماهنگی در بررسی قانون اساسی جمهوری اسلامیایران
- زن مسلمان و چالشهای جهانی (با نگاهی به برخی عهدنامههای بینالمللی)
- روابط پیشوایان مذاهب در سدههای اسلامی نخستین
- روابط پیشوایان دینی و علماء با یکدیگر در ادوار گذشته (با تأکید بر شهیدین)
- رابطه با دیگران در چارچوب صلح
- رابطه اسلام و غرب و وظیفه مسلمانان
- رابطه اسلام و غرب؛ تأملی در یک دیدگاه غربی
- خیزش اسلامی و رسانهها
- خیزش اسلامی و تجدّدگرایی
- خیزش اسلامی: علل، نمودها و تداوم آن
- خاطرات یک زندانی از زندان قصر النهایه بغداد
- آینده رابطه بین اسلام و غرب (با نگاهی ویژه به کتاب آینده اسلام و غرب شیرین هانتر)
- آراء و اندیشههای ابوالکلام آزاد و سهم او در اشاعه معارف اسلامی در هند
- حوادث تروریستی، مسایل پیرامونی آن و برخورد انسانی
* مسؤولیت های فرهنگی و سیاسی
آیتالله تسخیری در مناصب فرهنگی، تبلیغی و اجرائی فراوانی انجام وظیفه کرد؛ از جمله:
- معاون بینالملل سازمان تبلیغات اسلامی از ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۰
- عضو هیأت امنای سازمان تبلیغات اسلامی
- تأسیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
- رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از ۱۳۷۳ تا۱۳۸۰
- نماینده مردم گیلان در دوره سوم مجلس خبرگان رهبری
- معاون بینالملل دفتر مقام معظم رهبری از سال ۱۳۶۹
- مشاور عالی امور بینالملل بعثه مقام معظم رهبری در امور حج و معاون بینالملل آن
- مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بینالملل
- مسئول کمیته نظارت بر برنامههای آموزشی طلاب خارجی در داخل و خارج کشور
- دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) به مدت ۹ سال
- عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع)
- عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
- دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
- رئیس کمیته فرهنگی هشتمین کنفرانس سران اسلامی در تهران
- رئیس کمیته هماهنگی فعالیتهای مشترک اسلامی در سازمان کنفرانس اسلامی
- عضو افتخاری برخی مراکز علمی و دانشگاهی در کشورهای سوریه و سودان
- عضو هیأت امنای سازمان مدارس دینی خارج از کشور
- عضو هیأت امنای سازمان دفاع از حقوق کودکان (کافل)
- عضو کمیته عالی امور فرهنگی مؤسسه امیرکبیر از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۵
- رئیس هیأت امنای دانشگاه مذاهب اسلامی
- عضو هیأت امنای دانشگاه بین المللی اهل بیت(ع)
- عضو هیأت امنای دانشکده اصول دین
- نماینده جمهوری اسلامی ایران در بسیاری از کنفرانسهای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خارج از کشور
- عضو مجمع فقه اسلامی جده از زمان تأسیس (۱۳۶۲) و نماینده حوزههای علمیه ایران و نماینده رسمی مذهب شیعه اثنی عشری در آن
- عضو کمیته فقهی بانک جهانی توسعه اسلامی
- عضو هیأت امنای سازمان فرهنگی اکو
- عضو مجلس شرعی هیأت حسابرسی مؤسسات مالی در بحرین
- عضو مؤسسه اندیشه اسلامی «آل البیت ع»
- نائب رئیس اتحادیه جهانی علمای اسلام
- مشارکت در تأسیس بسیاری از مؤسسات فرهنگی و اجتماعی بینالملل
- مشاورت عالی مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام
- نماینده مردم تهران در دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری
* ارتحال
آیت الله محمدعلی تسخیری سرانجام پس از چندین دهه خدمت به معارف قرآن و عترت، صبح روز سه شنبه 28 مرداد 1399 در سن 76 سالگی و در اثر عارضه قلبی، در تهران چشم از جهان فرو بست.
خبرگزاری ابنا این مصیبت غیر قابل جبران را به محضر امام زمان و نیز مقام معظم رهبری، مراجع عالیقدر تقلید و خانواده ایشان تسلیت عرض میکند.
المجمع العالمي لأهل البيت عليهم السلام، منظمة غير حكومية وعالمية شيعية تعنى بنشر معارف أهل البيت عليهم السلام وترسيخ الوحدة الإسلامية والعمل على اكتشاف وتنظيم أتباع العترة الطاهرة (ع) وتعليمهم ودعمهم.
أنشئت المنظمة علي يد نخبة من الشيعة ويشرف عليها الولي الفقيه والمرجعية الشيعية العليا.
قد قامت المنظمة منذ تأسيسها بدور إيجابي في المستوي العالمي في ترسيخ أسس الوحدة بين مختلف المذاهب الإسلامية.