پاسخ های دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) به سؤالات اساتید "دانشکده شورای جهانی کلیساها" / آیت الله رمضانی: همه‌ی پیامبران الهی برای مهرورزی آمدند
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) گفت: همه‌ی پیامبران الهی برای مهرورزی، صلح و گسترش عدالت از طرف خداوند آمده‌اند.
آیت‌الله «رضا رمضانی» روز پنج‌شنبه 20 آبان ماه 1400 با تعدادی از اساتید و محققان "دانشکده شورای جهانی کلیساها" در ژنو دیدار کرد و به سؤالات آنها در زمینه های مختلف پاسخ داد.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در پاسخ به سؤالی درباره "فرق بین سنی و شیعه" بیان کرد: تفاوت اصلی شیعه و سنی این است که اهل سنت در منابع سنت، فقط به فعل، قول و تقریر پیامبر(ص) توجه می‌کند؛ ولی شیعه قول، تقریر و فعل معصوم را نیز مورد توجه قرار می‌دهد. امامان معصوم از نظر شیعه 14 نفر هستند که مقام خاص عصمت دارند؛ مثل حواریون که در نظر مسیحیت محترم و مقدس هستند.
وی افزود: همه معصومان در مقام عصمت هستند و به همین سبب، قول، فعل و تقریر آنها برای ما حجت است. بر این اساس، ما معتقدیم که ارتباط با مقام عصمت در سال یازدهم هجرت که سال رحلت پیامبر اسلام(ص) است، پایان نمی‌یابد؛ بلکه پس از رحلت ایشان نیز تا زمان حاضر ادامه دارد.
آیت‌الله رمضانی وی ادامه داد: ما باور داریم که مفسران و تبیین‌کنندگان قرآن، معصومان (علیهم‌السلام) هستند و از آنجا که مقام عصمت توسط امام معصوم (حضرت مهدی(عج)) تاکنون ادامه دارد، پس هنوز مبین قرآن موجود است؛ یعنی کسی که به‌صورت جامع، کامل و دقیق می‌تواند قرآن را تفسیر کند. دیگران در تفسیر خود گاه به یک بعد و گاه به چند بعد از آیات الهی می‌پردازند و تنها کسی که به همه‌ی ابعاد اشراف دارد، مقام معصوم است. ما برای سایر انسان‌ها چنین مقام عصمتی را قائل نیستیم.
آیت‌الله رضا رمضانی اظهار کرد: تمامی کاتولیک‌ها هم معتقد به عصمت برای پاپ نیستند؛ مثلا «هانس کونگ» در کتاب نقدناپذیری پاپ، مقام عصمت همیشگی پاپ را انکار می‌کند، هرچند که می‌توان گفت او یک کاتولیک منتقد است.
* ویژگی های اصلی معارف اهل بیت(ع)
دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) با بیان این نکته که معارف اهل بیت(ع) در سه چیز خلاصه می‌شود، ادامه داد:
1. معارف آنها همراه با عقلانیت است؛
2. همراه با عرفان و معنویت است؛
3. در همه‌جا اساس و بنیان آن، عدالت است.
وی همچنین گفت: آیات در این زمینه بسیار زیاد است؛ از جمله اینکه «لَقَد أَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَيِّناتِ وَأَنزَلنا مَعَهُمُ الكِتابَ وَالميزانَ لِيَقومَ النّاسُ بِالقِسط»؛ پس همه انبیاء برای تحقق عدالت آمدند. آنها آمدند تا همه طعم عدالت را بچشند.
* ارتباط بین شیعه و سنی در حوزه آکادمیک
آیت‌الله رضا رمضانی در خصوص "ارتباط آکادمیک شیعیان و اهل سنت" بیان کرد: بخش اول تعاملی است که بین اساتید سنی و شیعه به وجود آمده و بخش دیگر، وجود "دانشگاه تقریب مذاهب اسلامی" در ایران است که اکثر دانشجویان آن از اهل سنت هستند. تلاش ما بر این است که در این دانشگاه ادبیات و فرهنگ شیعی به درستی بیان شود. ما در سطوح بالاتر نیز این ارتباطات را داشتیم؛ همچون آیت‌الله العظمی بروجردی و شیخ شلتوت که فقه جعفری توسط آنان رسمی شد و در حال حاضر در دانشگاه‌های ایران در رشته‌های تحصیلی و بحث‌های اصولی به فقه حنبلی و فقه شافعی و... می‌پردازند.
آیت‌الله رمضانی در پاسخ به این سؤال که "با توجه به وجود تفکرات مختلف و تلاش بسیاری که برای ایجاد وحدت انجام شده، چرا این وحدت حاصل نشده است؟!" اظهار داشت: ما درصدد آن نیستیم که دو نفر، یا دو مذهب و یا دو گروه یک نوع تفکر داشته باشند. ما باید تلاش کنیم تا به گوهر دین که همان کرامت انسانی است و به کسانی که این گوهر را با خود به ارمغان آورده‌اند، توهین نشود. همه‌ی پیامبران الهی برای مهرورزی، صلح و گسترش عدالت از طرف خداوند آمده‌اند.
* توقع از مسیحیت
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در پاسخ به این پرسش که "توقع شما از مسیحیت چیست؟" اظهار داشت: انتظار ما این است که رهبران دینیِ مسیحیت و اسلام برای مهم‌ترین آموزه خداوند که حفظ جایگاه و کرامت انسان است، تلاش کنند. آنان باید بکوشند تا با ترویج آموزه‌های راستین اسلام و مسیحیت، ظلم و فقر از میان انسان‌ها رخت بربندد و تمامی بشر در کنارهم زندگی مسالمت‌آمیز، همراه با معنویت و اخلاق داشته باشند. ما باید به مرحله‌ای برسیم که کسی به خود اجازه ندهد به انجیل، تورات و قرآن اهانت کند. پیامبران الهی ازحضرت ابراهیم گرفته تا حضرت موسی، عیسی و محمد نباید به سخره گرفته شوند و باید نزد بشر مقدس بمانند؛ زیرا بشر فطرتاً به امر مقدس گرایش دارد.
* کثرت دانشجویان دختر در ایران
آیت الله رمضانی در پاسخ به این سؤال که "علت افزایش تعداد دانشجویان دختر نسبت به پسر در دانشگاه‌های ایران چیست؟" گفت: در بعضی از رشته‌ها این تعداد مساوی‌اند و در برخی، متناسب با رشته، تعداد دانشجویان دختر و پسر متفاوت است. نکته‌ای که مهم است اینکه نیمی از جمعیت دنیا را زنان تشکیل می‌دهند و در امر آموزش و پژوهش این زنان هستند که باید حضور داشته باشند و لذا در امر آموزش و پژوهش نباید فرقی بین زن و مرد باشد.
* وجود رادیکال ها در شیعه
آیت‌الله رمضانی در پاسخ به این سؤال که "آیا شیعیانی با تفکرات رادیکال وجود دارند؟" گفت: در همه‌ی ادیان تفکرات رادیکال وجود دارد. در میان فرق مسیحیت و یهودیت نیز در طول قرن‌های مختلف جریان‌های رادیکال وجود داشته و دارند و در فرق اسلامی نیز همین‌گونه است؛ مثلا جریان داعش از نظر ما اصلاً جزو مسلمانان نیستند. افرادی که هزاران نفر را سر ببرند با هیچ مبنایی از قرآن و عصمت سازگار نیستند.
* عرفان شیعه
دبیر کل مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) در پایان افزود: عرفان نوعی معرفت قلبی است که انسان در درون خود حقیقتی را احساس می‌کند و به مرحله‌ای می‌رسد که در نظام هستی به غیر از حق کسی را به‌عنوان بزرگ‌ترین قدرت و بزرگ‌ترین حکمت نمی‌بیند. از نظر اندیشه و نظر در عرفان به اینجا می‌رسیم که هستی، قدرت و حکمت خداست و تمام اسماء و صفات الهی در کل هستی منتشر است.
* سخنان رئیس دانشگاه بین المللی اهل بیت(ع)
در این دیدار حجت‌الاسلام دکتر «سعید جازاری» رئیس دانشگاه اهل بیت(ع) نیز به تعدادی از سؤالات دانشجویان و پژوهشگران حاضر در این جلسه پاسخ داد.
وی با تأکید بر اصول شیعه گفت: شیعه، برخلاف جریان اکثریتی اهل سنت، در تعامل و گفت‌وگوی بین ادیانی از نقاط و اصول مشترک مهمی با مسیحیت و کلیسا برخوردار است. اصولاً مفاهیم الهیاتی و کلامی در اندیشه شیعه بر اصولی مبتنی است که در دو دین مهم یهودیت و مسیحیت نیز جنبه اساسی و مبنایی دارند. مسائلی مانند شهادت، شفاعت، عصمت، رجعت، توسل، ایمان به غیب و مانند آنها در میان اندیشه‌ورزان شیعه و کلیسا از عناصر مشترک ایمانی به شمار می‌آیند.
رئیس دانشگاه اهل بیت(ع) افزود: ما بر این باوریم که بخشی از تمایز و تفاوت میان ادیان و مذاهبِ آنها به مبانی فرهنگی در جغرافیای مختلف و بخشی به جريان‌سازی‌های سیاسی بازمی‌گردد. در حقیقت، اگر این دو مسئله دقیق مورد تأمل قرار گیرد، تعامل بین ادیانی موضوعی سهل‌الوصول خواهد بود.
جازاری با اشاره به وجود دوازده امام برای شیعیان گفت: امام دوازدهم شیعیان، حضرت مهدی (عج) نام دارد و همه‌ی ما معتقدیم بین حضرت مهدی(عج) و حضرت عیسی جدایی وجود ندارد و امام مهدی(عج) با حضرت عیسی برای نجات بشر ظهور خواهند کرد.
وی افزود: مسیحیت و شیعه هر دو به معاد اعتقاد دارند؛ بنابراین مسئله قیامت برای هر دو دین مهم است. از نکاتی که می‌توان در رابطه با قیامت بدان اشاره کرد، بحث "شفاعت" است. شفاعت، یک رفاقت معنوی و عرفانی است که برخی از اهل سنت آن را باور ندارند و رد می‌کنند. ازنظر اسلامِ شیعی، شفاعت همان اتحاد یا اشتراک عرفانی است.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) گفت: همه‌ی پیامبران الهی برای مهرورزی، صلح و گسترش عدالت از طرف خداوند آمده‌اند.
آیت‌الله «رضا رمضانی» روز پنج‌شنبه 20 آبان ماه 1400 با تعدادی از اساتید و محققان "دانشکده شورای جهانی کلیساها" در ژنو دیدار کرد و به سؤالات آنها در زمینه های مختلف پاسخ داد.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در پاسخ به سؤالی درباره "فرق بین سنی و شیعه" بیان کرد: تفاوت اصلی شیعه و سنی این است که اهل سنت در منابع سنت، فقط به فعل، قول و تقریر پیامبر(ص) توجه می‌کند؛ ولی شیعه قول، تقریر و فعل معصوم را نیز مورد توجه قرار می‌دهد. امامان معصوم از نظر شیعه 14 نفر هستند که مقام خاص عصمت دارند؛ مثل حواریون که در نظر مسیحیت محترم و مقدس هستند.
وی افزود: همه معصومان در مقام عصمت هستند و به همین سبب، قول، فعل و تقریر آنها برای ما حجت است. بر این اساس، ما معتقدیم که ارتباط با مقام عصمت در سال یازدهم هجرت که سال رحلت پیامبر اسلام(ص) است، پایان نمی‌یابد؛ بلکه پس از رحلت ایشان نیز تا زمان حاضر ادامه دارد.
آیت‌الله رمضانی وی ادامه داد: ما باور داریم که مفسران و تبیین‌کنندگان قرآن، معصومان (علیهم‌السلام) هستند و از آنجا که مقام عصمت توسط امام معصوم (حضرت مهدی(عج)) تاکنون ادامه دارد، پس هنوز مبین قرآن موجود است؛ یعنی کسی که به‌صورت جامع، کامل و دقیق می‌تواند قرآن را تفسیر کند. دیگران در تفسیر خود گاه به یک بعد و گاه به چند بعد از آیات الهی می‌پردازند و تنها کسی که به همه‌ی ابعاد اشراف دارد، مقام معصوم است. ما برای سایر انسان‌ها چنین مقام عصمتی را قائل نیستیم.
آیت‌الله رضا رمضانی اظهار کرد: تمامی کاتولیک‌ها هم معتقد به عصمت برای پاپ نیستند؛ مثلا «هانس کونگ» در کتاب نقدناپذیری پاپ، مقام عصمت همیشگی پاپ را انکار می‌کند، هرچند که می‌توان گفت او یک کاتولیک منتقد است.
* ویژگی های اصلی معارف اهل بیت(ع)
دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) با بیان این نکته که معارف اهل بیت(ع) در سه چیز خلاصه می‌شود، ادامه داد:
1. معارف آنها همراه با عقلانیت است؛
2. همراه با عرفان و معنویت است؛
3. در همه‌جا اساس و بنیان آن، عدالت است.
وی همچنین گفت: آیات در این زمینه بسیار زیاد است؛ از جمله اینکه «لَقَد أَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَيِّناتِ وَأَنزَلنا مَعَهُمُ الكِتابَ وَالميزانَ لِيَقومَ النّاسُ بِالقِسط»؛ پس همه انبیاء برای تحقق عدالت آمدند. آنها آمدند تا همه طعم عدالت را بچشند.
* ارتباط بین شیعه و سنی در حوزه آکادمیک
آیت‌الله رضا رمضانی در خصوص "ارتباط آکادمیک شیعیان و اهل سنت" بیان کرد: بخش اول تعاملی است که بین اساتید سنی و شیعه به وجود آمده و بخش دیگر، وجود "دانشگاه تقریب مذاهب اسلامی" در ایران است که اکثر دانشجویان آن از اهل سنت هستند. تلاش ما بر این است که در این دانشگاه ادبیات و فرهنگ شیعی به درستی بیان شود. ما در سطوح بالاتر نیز این ارتباطات را داشتیم؛ همچون آیت‌الله العظمی بروجردی و شیخ شلتوت که فقه جعفری توسط آنان رسمی شد و در حال حاضر در دانشگاه‌های ایران در رشته‌های تحصیلی و بحث‌های اصولی به فقه حنبلی و فقه شافعی و... می‌پردازند.
آیت‌الله رمضانی در پاسخ به این سؤال که "با توجه به وجود تفکرات مختلف و تلاش بسیاری که برای ایجاد وحدت انجام شده، چرا این وحدت حاصل نشده است؟!" اظهار داشت: ما درصدد آن نیستیم که دو نفر، یا دو مذهب و یا دو گروه یک نوع تفکر داشته باشند. ما باید تلاش کنیم تا به گوهر دین که همان کرامت انسانی است و به کسانی که این گوهر را با خود به ارمغان آورده‌اند، توهین نشود. همه‌ی پیامبران الهی برای مهرورزی، صلح و گسترش عدالت از طرف خداوند آمده‌اند.
* توقع از مسیحیت
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در پاسخ به این پرسش که "توقع شما از مسیحیت چیست؟" اظهار داشت: انتظار ما این است که رهبران دینیِ مسیحیت و اسلام برای مهم‌ترین آموزه خداوند که حفظ جایگاه و کرامت انسان است، تلاش کنند. آنان باید بکوشند تا با ترویج آموزه‌های راستین اسلام و مسیحیت، ظلم و فقر از میان انسان‌ها رخت بربندد و تمامی بشر در کنارهم زندگی مسالمت‌آمیز، همراه با معنویت و اخلاق داشته باشند. ما باید به مرحله‌ای برسیم که کسی به خود اجازه ندهد به انجیل، تورات و قرآن اهانت کند. پیامبران الهی ازحضرت ابراهیم گرفته تا حضرت موسی، عیسی و محمد نباید به سخره گرفته شوند و باید نزد بشر مقدس بمانند؛ زیرا بشر فطرتاً به امر مقدس گرایش دارد.
* کثرت دانشجویان دختر در ایران
آیت الله رمضانی در پاسخ به این سؤال که "علت افزایش تعداد دانشجویان دختر نسبت به پسر در دانشگاه‌های ایران چیست؟" گفت: در بعضی از رشته‌ها این تعداد مساوی‌اند و در برخی، متناسب با رشته، تعداد دانشجویان دختر و پسر متفاوت است. نکته‌ای که مهم است اینکه نیمی از جمعیت دنیا را زنان تشکیل می‌دهند و در امر آموزش و پژوهش این زنان هستند که باید حضور داشته باشند و لذا در امر آموزش و پژوهش نباید فرقی بین زن و مرد باشد.
* وجود رادیکال ها در شیعه
آیت‌الله رمضانی در پاسخ به این سؤال که "آیا شیعیانی با تفکرات رادیکال وجود دارند؟" گفت: در همه‌ی ادیان تفکرات رادیکال وجود دارد. در میان فرق مسیحیت و یهودیت نیز در طول قرن‌های مختلف جریان‌های رادیکال وجود داشته و دارند و در فرق اسلامی نیز همین‌گونه است؛ مثلا جریان داعش از نظر ما اصلاً جزو مسلمانان نیستند. افرادی که هزاران نفر را سر ببرند با هیچ مبنایی از قرآن و عصمت سازگار نیستند.
* عرفان شیعه
دبیر کل مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) در پایان افزود: عرفان نوعی معرفت قلبی است که انسان در درون خود حقیقتی را احساس می‌کند و به مرحله‌ای می‌رسد که در نظام هستی به غیر از حق کسی را به‌عنوان بزرگ‌ترین قدرت و بزرگ‌ترین حکمت نمی‌بیند. از نظر اندیشه و نظر در عرفان به اینجا می‌رسیم که هستی، قدرت و حکمت خداست و تمام اسماء و صفات الهی در کل هستی منتشر است.
* سخنان رئیس دانشگاه بین المللی اهل بیت(ع)
در این دیدار حجت‌الاسلام دکتر «سعید جازاری» رئیس دانشگاه اهل بیت(ع) نیز به تعدادی از سؤالات دانشجویان و پژوهشگران حاضر در این جلسه پاسخ داد.
وی با تأکید بر اصول شیعه گفت: شیعه، برخلاف جریان اکثریتی اهل سنت، در تعامل و گفت‌وگوی بین ادیانی از نقاط و اصول مشترک مهمی با مسیحیت و کلیسا برخوردار است. اصولاً مفاهیم الهیاتی و کلامی در اندیشه شیعه بر اصولی مبتنی است که در دو دین مهم یهودیت و مسیحیت نیز جنبه اساسی و مبنایی دارند. مسائلی مانند شهادت، شفاعت، عصمت، رجعت، توسل، ایمان به غیب و مانند آنها در میان اندیشه‌ورزان شیعه و کلیسا از عناصر مشترک ایمانی به شمار می‌آیند.
رئیس دانشگاه اهل بیت(ع) افزود: ما بر این باوریم که بخشی از تمایز و تفاوت میان ادیان و مذاهبِ آنها به مبانی فرهنگی در جغرافیای مختلف و بخشی به جريان‌سازی‌های سیاسی بازمی‌گردد. در حقیقت، اگر این دو مسئله دقیق مورد تأمل قرار گیرد، تعامل بین ادیانی موضوعی سهل‌الوصول خواهد بود.
جازاری با اشاره به وجود دوازده امام برای شیعیان گفت: امام دوازدهم شیعیان، حضرت مهدی (عج) نام دارد و همه‌ی ما معتقدیم بین حضرت مهدی(عج) و حضرت عیسی جدایی وجود ندارد و امام مهدی(عج) با حضرت عیسی برای نجات بشر ظهور خواهند کرد.
وی افزود: مسیحیت و شیعه هر دو به معاد اعتقاد دارند؛ بنابراین مسئله قیامت برای هر دو دین مهم است. از نکاتی که می‌توان در رابطه با قیامت بدان اشاره کرد، بحث "شفاعت" است. شفاعت، یک رفاقت معنوی و عرفانی است که برخی از اهل سنت آن را باور ندارند و رد می‌کنند. ازنظر اسلامِ شیعی، شفاعت همان اتحاد یا اشتراک عرفانی است.