- صفحه اصلی
- معرفی مجمع
- اخبار
- مواضع و بيانيه ها
- بخش های سازمانی
- حوزه دبیرکل
- معاونتها
- معاونت امور بینالملل
- معاونت علمی و فرهنگی
- اخبار معاونت علمی و فرهنگی
- اخبار منشورات معاونت علمی و فرهنگی
- بخش ها
- معاون علمی و فرهنگی
- دفتر مطالعات، تحقیقات و پژوهش
- اداره کل خدمات فرهنگی و انتشارات
- اداره کل آموزش
- اداره کل فضای مجازی
- بسته های فرهنگی
- مراکز وابسته
- محصولات
- کتاب های مجمع
- فهرست موضوعی
- فهرست زبانها
- فارسی
- عربی
- اردو
- انگلیسی
- روسی
- مالایی
- تاجیکی
- کردی کرمانجی
- کردی
- کردی سورانی
- سواحیلی
- چینی
- ایتالیایی
- فرانسوی
- ترکی
- ترکی استانبولی
- ترکی، آذری
- آذری
- اسپانیایی
- آلمانی
- هوسا
- آذري كريل
- آذری فارسی
- آذری لاتين
- آلبانيايي
- ارمنی
- اندونزيايي
- برمه ای
- بلتی
- بلغاری
- بنگالی
- بوسنیایی
- پرتغالی
- پشتو
- تایلندی
- چیچوایی
- رواندایی
- سندی
- سوئدی
- فنلاندی
- فولانی
- گرجی
- لهستانی
- لوگاندا
- مالاگاشی
- نروژی
- هلندی
- هندی
- کتاب های صوتی
- تازه های نشر
- مجلات مجمع
- نرمافزار های مجمع
- رویدادها
- اجلاس مجمع عمومی
- همایشها
- جشنواره ها و مسابقه ها
- خدمات
- چهرهای ماندگار
- گالری
- آمار شیعیان جهان
- ارتباط با دفاتر مجمع
آیت‌الله حاج شیخ محسن مجتهد شبستری
آیت‌الله حاج شیخ محسن مجتهد شبستری (۱۳۱۶-۱۴۰۰ش) از علمای مجاهد شیعه اهل ایران بود که عمر پربرکت خویش را وقف نشر و ترویج معارف مکتب اهل‌بیت(ع)، دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی ایران، پشتیبانی از ولایت‌فقیه و خدمت‌رسانی به مردم مسلمان ایران نمود. ایشان، نمایندگی ولی امر مسلمین جهان حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در استان آذربایجان شرقی ایران را نیز بر عهده داشتند.
آیت‌الله حاج شیخ محسن مجتهد شبستری (۱۳۱۶-۱۴۰۰ش) از علمای مجاهد شیعه اهل ایران بود که عمر پربرکت خویش را وقف نشر و ترویج معارف مکتب اهل‌بیت(ع)، دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی ایران، پشتیبانی از ولایت‌فقیه و خدمت‌رسانی به مردم مسلمان ایران نمود. ایشان، نمایندگی ولی امر مسلمین جهان حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در استان آذربایجان شرقی ایران را نیز بر عهده داشتند.
این عالم مجاهد شیعه، سالیان متمادی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به مبارزه با رژیم ستمگر پهلوی مشغول بود و پس از شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی نیز در سنگرهای مختلفی از این نظام پشتیبانی و حمایت کرد. ایشان در مراکز تصمیم‌ساز نظام جمهوری اسلامی ایران مسئولیت‌های مهمی همچون نمایندگی مردم آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان رهبری، نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده گرفتند.
این عالم برجسته شیعه همچنین مدتی ریاست شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) را برعهده داشتند و در این جایگاه نیز خوش درخشیدند و منشأ آثار و برکاتی فراوانی گردیدند.
زندگی‌نامه و تحصیلات
آیت‌الله محسن مجتهد شبستری در سال ۱۳۱۶ش در شبستر آذربایجان چشم به جهان گشود. پدرش میرزاکاظم و پدر بزرگش آیت‌الله ملاعلی‌اشرف از علمای بزرگ خطه آذربایجان به شمار می‌آمدند و تا جد پنجم ایشان از سلسله روحانيت بوده‌اند.
ایشان پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی، در سن نُه سالگی و بعد از آنكه پدرش مدرسه علمیه‌ای در تبریز بنیان نهاد، به آنجا رفت و به مدت دو سال در این مدرسه به تحصیل مشغول شد. پس از درگذشت پدرش در سال ۱۳۲۶ش، به شبستر بازگشت و دوره دبیرستان را در آنجا به پایان رساند. سپس برای ادامه تحصیلات حوزوی در سال ۱۳۳۲ش راهی قم شد و در جوار بارگاه نورانی کریمه اهل‌بیت(ع) رحل اقامت افکند.
مرحوم شبستری در حوزه علمیه قم، دروس خارج فقه و اصول را نزد آیت‌الله العظمی بروجردی، امام خمینی(ره)، آیت‌الله محقق داماد، آیت‌الله العظمی گلپایگانی و آیت‌الله میرزاهاشم آملی گذراند و فلسفه و تفسیر را نزد فیلسوف نامدار علامه طباطبایی شاگردی کرد. همچنین در درس اخلاق شیخ حسین فاطمی قمی و شیخ عباس تهرانی نیز حاضر می‌شد. ایشان در سال ۱۳۳۹ش با دختر یک خانواده اهل شبستر ازدواج کرد. حاصل این ازدواج، سه پسر و یک دختر است.
تدریس
آیت‌الله مجتهد شبستری، در زمان حضور در حوزه علمیه قم و پس از آن در تهران به تدریس علوم حوزوی مشغول بود. ایشان سه سال در دانشکده الهیات دانشگاه تهران دروس معارف و فقه را تدریس می‌کرد و پس از حضور در تبریز نیز تدریس خارج فقه را ادامه داد. ایشان در سال ۱۳۵۳ش، در مسجد «طلاچیان» تهران به تدریس علوم دینی و نیز ارشاد مردم مشغول شد و ضمن تفسیر نهج‌البلاغه، مطالب سیاسی را نیز بیان می‌کرد.
میراث ماندگار
مرحوم مجتهد شبستری تألیفاتی نیز دارد که برخی از آنها چنین است:
- سبک زندگی اسلامی
- نگرشی بر فرهنگ عمومی در جامعه اسلامی
- نگرشی تفسیری بر سوره حمد و اخلاص
- ولایت فقیه استمرار ولایت امامان(ع)
- تجلی نور (با موضوع مهدویت)
- خطبه‌های نماز جمعه تبریز مشتمل بر اوصاف «عبادالرحمن»
در سال ۱۴۰۰ش کتاب خاطرات ایشان در ۳۶۰ صفحه از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.
فعالیت‌ها
آیت‌الله مجتهد شبستری از بدو ورود به قم، در سخنرانی‌های حجت‌الاسلام والمسلمین شهید سید مجتبی نواب صفوی شرکت می‌کرد. زمانی که امام خمینی(ره) عید نوروز سال ۱۳۴۲ش را در اعتراض به تصویب لوایح ششگانه و اعمال خلاف شرع رژیم پهلوی عزای عمومی اعلام کرد، ایشان نیز به تبعیت از امام با صدور اعلامیه‌ای در شبستر اعلام کرد که امسال عید نداریم.
مرحوم شبستری در جریان انقلاب اسلامی حضوری فعال داشت و یکی از استوانه‌های نهضت امام خمینی در شبستر محسوب می‌شد. ایشان از بنیان‌گذاران جامعه روحانیت مبارز تهران بود و در تهیه اعلامیه‌ها و تنظیم راهپیمایی‌هایی که جامعه روحانیت مبارز سازماندهی می‌کرد، نقش بسزایی داشت و به‌همین دلیل، ساواک او را احضار و چندین ماه بازداشت کرد. با اوج‌گیری انقلاب، فعالیت‌های مبارزاتی آیت‌الله مجتهد شبستری نیز بیشتر شد و به هنگام تحصن علما در دانشگاه تهران در بهمن ۱۳۵۷ش، ایشان نیز در میان متحصنین حضور داشت.
برخی از فعالیت‌ها و خدمات علمی فرهنگی ایشان چنین است:
- دایر کردن چندین کتابخانه، ساخت مصلا، احیاء و ساخت حوزه‌های علمیه در تبریز
- ایجاد مرکزِ رسیدگی به امور مساجد
- انتشار نشریه «آدینه‌ی تبریز» در سال ۱۳۹۲ش.
- سخنرانی در حسینیه اهل‌بیت(ع) شهر سن‌پترزبورگ و دیدار با مسلمانان این شهر در محرم ۱۴۴۰ق/۱۳۹۷ش.
مسئولیت‌ها
آیت‌الله شبستری پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ش، مسئولیت کمیته‌های انقلاب اسلامی منطقه شش تهران را بر عهده گرفت. همچنین در دوران جنگ تحمیلی حزب بعث عراق علیه ایران، افزون بر فعالیت‌هایی که وظیفه نمایندگی مجلس در حمایت از رزمندگان اقتضا می‌کرد، در بخش پشتیبانی‌های مردمی و گردآوری کمک‌های نقدی، غیرنقدی و فرستادن آنها به جبهه‌ها فعال بود. در همین دوره منافقین در پی ترور ایشان بودند که آن توطئه آنها پیش از اجرا کشف و نقشه شومشان ناکام ماند.
مرحوم شبستری از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۹۶ش نماینده ولی‌فقیه و امام جمعه تبریز بود و پس از ۲۲ سال به‌علت بیماری از این منصب کناره‌گیری کرد و در تهران ساکن شد. دیگر مسئولیت‌ها و فعالیت‌های ایشان عبارت‌اند از:
- ریاست شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) از آبان ۱۳۹۱ تا مرداد ۱۳۹۸ش
- چهار دوره نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی
- نماینده مردم استان آذربایجان شرقی در دوره‌های اول تا چهارم مجلس خبرگان رهبری
- ریاست کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی
- عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز
- عضو هیأت داوری جامعه روحانیت مبارز
- سرپرستی روحانیت جنوب غرب تهران (۱۳۷۱ش)
- عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام (۱۳۹۶ش)
مستند محسن فرزند میرزاکاظم
شبکه قرآن در سال ۱۳۹۹ش مستندی از زندگی آیت‌الله مجتهد شبستری تولید و پخش کرد. این مستند دهمین قسمت از مجموعه مستندهای «سعادتمندان» است که زندگی و اندیشه‌های چندین تن از مشاهیر دینی ایران را به نمایش می‌گذارد. همچنین به‌مناسبت رحلت ایشان، ویژه برنامه‌ای با نام «محسن فرزند میرزاکاظم» از رادیو ایران پخش شد.
ارتحال
آیت‌الله محسن مجتهد شبستری سرانجام پس از عمری مجاهدت علمی و فرهنگی و مبارزه سیاسی در ۲۶ آبان ۱۴۰۰ش به‌دلیل ایست قلبی دار فانی را وداع گفت و روح بلندش به ملکوت اعلی پیوست. پیکر مطهر این عالم ربانی در ۲۸ آبان با حضور علما و اقشار مختلف مردم در شهر مقدس قم تشییع شد و پس از اقامه نماز میت توسط آیت‌الله العظمی نوری همدانی بر آن در حرم حضرت معصومه(س) آرام گرفت.
در پی رحلت ایشان، روز پنجشنبه ۲۷ آبان، در استان آذربایجان شرقی عزای عمومی اعلام شد. همچنین به همین‌مناسبت، شخصیت‌ها و نهادهای سیاسی و مذهبی بسیاری همچون آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی از مراجع تقلید، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران، آیت‌الله رمضانی دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، حجت‌الاسلام والمسلمین اختری رئیس شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، اتحادیه علمای ترک اهل‌بیت(ع) اروپا و مرکز فرهنگی اسلامی توحید ایتالیا پیام تسلیت صادر کردند.
بخشی از پیام تسلیت آیت‌الله خامنه‌ای ولی امر مسلمین جهان چنین است:
«این عالم بزرگوار از جمله موفق‌ترین روحانیون فعال در خدمات اجتماعی و هدایت عمومی و اداره حوزه‌های علمیه در تهران و تبریز بودند. تلاش‌ها و زحمات ایشان در دوران طولانی امامت جمعه تبریز فراموش‌نشدنی است و آثار ماندگار آن مرحوم در حوزه علمیه تهران و غیره موجب جلب رحمت الهی به ایشان است.»
آیت‌الله حاج شیخ محسن مجتهد شبستری (۱۳۱۶-۱۴۰۰ش) از علمای مجاهد شیعه اهل ایران بود که عمر پربرکت خویش را وقف نشر و ترویج معارف مکتب اهل‌بیت(ع)، دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی ایران، پشتیبانی از ولایت‌فقیه و خدمت‌رسانی به مردم مسلمان ایران نمود. ایشان، نمایندگی ولی امر مسلمین جهان حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در استان آذربایجان شرقی ایران را نیز بر عهده داشتند.
آیت‌الله حاج شیخ محسن مجتهد شبستری (۱۳۱۶-۱۴۰۰ش) از علمای مجاهد شیعه اهل ایران بود که عمر پربرکت خویش را وقف نشر و ترویج معارف مکتب اهل‌بیت(ع)، دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی ایران، پشتیبانی از ولایت‌فقیه و خدمت‌رسانی به مردم مسلمان ایران نمود. ایشان، نمایندگی ولی امر مسلمین جهان حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در استان آذربایجان شرقی ایران را نیز بر عهده داشتند.
این عالم مجاهد شیعه، سالیان متمادی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به مبارزه با رژیم ستمگر پهلوی مشغول بود و پس از شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی نیز در سنگرهای مختلفی از این نظام پشتیبانی و حمایت کرد. ایشان در مراکز تصمیم‌ساز نظام جمهوری اسلامی ایران مسئولیت‌های مهمی همچون نمایندگی مردم آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان رهبری، نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده گرفتند.
این عالم برجسته شیعه همچنین مدتی ریاست شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) را برعهده داشتند و در این جایگاه نیز خوش درخشیدند و منشأ آثار و برکاتی فراوانی گردیدند.
زندگی‌نامه و تحصیلات
آیت‌الله محسن مجتهد شبستری در سال ۱۳۱۶ش در شبستر آذربایجان چشم به جهان گشود. پدرش میرزاکاظم و پدر بزرگش آیت‌الله ملاعلی‌اشرف از علمای بزرگ خطه آذربایجان به شمار می‌آمدند و تا جد پنجم ایشان از سلسله روحانيت بوده‌اند.
ایشان پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی، در سن نُه سالگی و بعد از آنكه پدرش مدرسه علمیه‌ای در تبریز بنیان نهاد، به آنجا رفت و به مدت دو سال در این مدرسه به تحصیل مشغول شد. پس از درگذشت پدرش در سال ۱۳۲۶ش، به شبستر بازگشت و دوره دبیرستان را در آنجا به پایان رساند. سپس برای ادامه تحصیلات حوزوی در سال ۱۳۳۲ش راهی قم شد و در جوار بارگاه نورانی کریمه اهل‌بیت(ع) رحل اقامت افکند.
مرحوم شبستری در حوزه علمیه قم، دروس خارج فقه و اصول را نزد آیت‌الله العظمی بروجردی، امام خمینی(ره)، آیت‌الله محقق داماد، آیت‌الله العظمی گلپایگانی و آیت‌الله میرزاهاشم آملی گذراند و فلسفه و تفسیر را نزد فیلسوف نامدار علامه طباطبایی شاگردی کرد. همچنین در درس اخلاق شیخ حسین فاطمی قمی و شیخ عباس تهرانی نیز حاضر می‌شد. ایشان در سال ۱۳۳۹ش با دختر یک خانواده اهل شبستر ازدواج کرد. حاصل این ازدواج، سه پسر و یک دختر است.
تدریس
آیت‌الله مجتهد شبستری، در زمان حضور در حوزه علمیه قم و پس از آن در تهران به تدریس علوم حوزوی مشغول بود. ایشان سه سال در دانشکده الهیات دانشگاه تهران دروس معارف و فقه را تدریس می‌کرد و پس از حضور در تبریز نیز تدریس خارج فقه را ادامه داد. ایشان در سال ۱۳۵۳ش، در مسجد «طلاچیان» تهران به تدریس علوم دینی و نیز ارشاد مردم مشغول شد و ضمن تفسیر نهج‌البلاغه، مطالب سیاسی را نیز بیان می‌کرد.
میراث ماندگار
مرحوم مجتهد شبستری تألیفاتی نیز دارد که برخی از آنها چنین است:
- سبک زندگی اسلامی
- نگرشی بر فرهنگ عمومی در جامعه اسلامی
- نگرشی تفسیری بر سوره حمد و اخلاص
- ولایت فقیه استمرار ولایت امامان(ع)
- تجلی نور (با موضوع مهدویت)
- خطبه‌های نماز جمعه تبریز مشتمل بر اوصاف «عبادالرحمن»
در سال ۱۴۰۰ش کتاب خاطرات ایشان در ۳۶۰ صفحه از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.
فعالیت‌ها
آیت‌الله مجتهد شبستری از بدو ورود به قم، در سخنرانی‌های حجت‌الاسلام والمسلمین شهید سید مجتبی نواب صفوی شرکت می‌کرد. زمانی که امام خمینی(ره) عید نوروز سال ۱۳۴۲ش را در اعتراض به تصویب لوایح ششگانه و اعمال خلاف شرع رژیم پهلوی عزای عمومی اعلام کرد، ایشان نیز به تبعیت از امام با صدور اعلامیه‌ای در شبستر اعلام کرد که امسال عید نداریم.
مرحوم شبستری در جریان انقلاب اسلامی حضوری فعال داشت و یکی از استوانه‌های نهضت امام خمینی در شبستر محسوب می‌شد. ایشان از بنیان‌گذاران جامعه روحانیت مبارز تهران بود و در تهیه اعلامیه‌ها و تنظیم راهپیمایی‌هایی که جامعه روحانیت مبارز سازماندهی می‌کرد، نقش بسزایی داشت و به‌همین دلیل، ساواک او را احضار و چندین ماه بازداشت کرد. با اوج‌گیری انقلاب، فعالیت‌های مبارزاتی آیت‌الله مجتهد شبستری نیز بیشتر شد و به هنگام تحصن علما در دانشگاه تهران در بهمن ۱۳۵۷ش، ایشان نیز در میان متحصنین حضور داشت.
برخی از فعالیت‌ها و خدمات علمی فرهنگی ایشان چنین است:
- دایر کردن چندین کتابخانه، ساخت مصلا، احیاء و ساخت حوزه‌های علمیه در تبریز
- ایجاد مرکزِ رسیدگی به امور مساجد
- انتشار نشریه «آدینه‌ی تبریز» در سال ۱۳۹۲ش.
- سخنرانی در حسینیه اهل‌بیت(ع) شهر سن‌پترزبورگ و دیدار با مسلمانان این شهر در محرم ۱۴۴۰ق/۱۳۹۷ش.
مسئولیت‌ها
آیت‌الله شبستری پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ش، مسئولیت کمیته‌های انقلاب اسلامی منطقه شش تهران را بر عهده گرفت. همچنین در دوران جنگ تحمیلی حزب بعث عراق علیه ایران، افزون بر فعالیت‌هایی که وظیفه نمایندگی مجلس در حمایت از رزمندگان اقتضا می‌کرد، در بخش پشتیبانی‌های مردمی و گردآوری کمک‌های نقدی، غیرنقدی و فرستادن آنها به جبهه‌ها فعال بود. در همین دوره منافقین در پی ترور ایشان بودند که آن توطئه آنها پیش از اجرا کشف و نقشه شومشان ناکام ماند.
مرحوم شبستری از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۹۶ش نماینده ولی‌فقیه و امام جمعه تبریز بود و پس از ۲۲ سال به‌علت بیماری از این منصب کناره‌گیری کرد و در تهران ساکن شد. دیگر مسئولیت‌ها و فعالیت‌های ایشان عبارت‌اند از:
- ریاست شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) از آبان ۱۳۹۱ تا مرداد ۱۳۹۸ش
- چهار دوره نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی
- نماینده مردم استان آذربایجان شرقی در دوره‌های اول تا چهارم مجلس خبرگان رهبری
- ریاست کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی
- عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز
- عضو هیأت داوری جامعه روحانیت مبارز
- سرپرستی روحانیت جنوب غرب تهران (۱۳۷۱ش)
- عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام (۱۳۹۶ش)
مستند محسن فرزند میرزاکاظم
شبکه قرآن در سال ۱۳۹۹ش مستندی از زندگی آیت‌الله مجتهد شبستری تولید و پخش کرد. این مستند دهمین قسمت از مجموعه مستندهای «سعادتمندان» است که زندگی و اندیشه‌های چندین تن از مشاهیر دینی ایران را به نمایش می‌گذارد. همچنین به‌مناسبت رحلت ایشان، ویژه برنامه‌ای با نام «محسن فرزند میرزاکاظم» از رادیو ایران پخش شد.
ارتحال
آیت‌الله محسن مجتهد شبستری سرانجام پس از عمری مجاهدت علمی و فرهنگی و مبارزه سیاسی در ۲۶ آبان ۱۴۰۰ش به‌دلیل ایست قلبی دار فانی را وداع گفت و روح بلندش به ملکوت اعلی پیوست. پیکر مطهر این عالم ربانی در ۲۸ آبان با حضور علما و اقشار مختلف مردم در شهر مقدس قم تشییع شد و پس از اقامه نماز میت توسط آیت‌الله العظمی نوری همدانی بر آن در حرم حضرت معصومه(س) آرام گرفت.
در پی رحلت ایشان، روز پنجشنبه ۲۷ آبان، در استان آذربایجان شرقی عزای عمومی اعلام شد. همچنین به همین‌مناسبت، شخصیت‌ها و نهادهای سیاسی و مذهبی بسیاری همچون آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی از مراجع تقلید، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران، آیت‌الله رمضانی دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، حجت‌الاسلام والمسلمین اختری رئیس شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، اتحادیه علمای ترک اهل‌بیت(ع) اروپا و مرکز فرهنگی اسلامی توحید ایتالیا پیام تسلیت صادر کردند.
بخشی از پیام تسلیت آیت‌الله خامنه‌ای ولی امر مسلمین جهان چنین است:
«این عالم بزرگوار از جمله موفق‌ترین روحانیون فعال در خدمات اجتماعی و هدایت عمومی و اداره حوزه‌های علمیه در تهران و تبریز بودند. تلاش‌ها و زحمات ایشان در دوران طولانی امامت جمعه تبریز فراموش‌نشدنی است و آثار ماندگار آن مرحوم در حوزه علمیه تهران و غیره موجب جلب رحمت الهی به ایشان است.»