ایمانی‌مقدم: نوای مناجات در غوغای زندگی ماشینی فراموش می‌شود
معاون سابق امور فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) با اشاره به آیات سوره فرقان، بیان کرد: اگر انسان اهل گدایی در خانه خدا نباشد، خدا لطف و رحمت خود را برمی‌دارد؛ لذا دعا مغز عبادت است.
معاون سابق امور فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) با اشاره به ایام‌البیض و ایام مخصوص این روزها، گفت: مسئله اعتکاف از ارزش‌های والای شریعت مقدس اسلام و به معنای بریدن از خلق و ماسوی‌الله است و آن قدر این عمل ارزشی و والامقام محسوب می‌شود که ملاک سنجش ارزش‌های دیگر شده است. حضرات معصومین(ع) وقتی می‌خواهند بگویند که یک عمل چقدر ارزش دارد، می‌فرمایند اگر فلان کار را انجام دهی، گویا یک ماه اعتکاف کرده‌ای.
* کمک به برادر دینی برتر از اعتکاف است
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر «علیرضا ایمانی مقدم» افزود: جالب اینکه این عبادت با این همه ارزش در مقابل گره‌گشایی از کار مردم قابل مقایسه نیست؛ در روایات بیان شده اگر کسی مشکلی از مشکلات مردم را باز و به آنان خدمت کند، ارزش آن از یک ماه اعتکاف هم بیشتر است. سیره عملی امام سجاد(ع) این بود که در مسجد معتکف بودند؛ نیازمندی به آن حضرت مراجعه کردند و ایشان برای کمک به او از اعتکاف خارج شد و وقتی به ایشان گفتند که آقا فراموش کردید که در اعتکاف هستید، فرمودند: «عون المرء اخاه یوماً خیرٌ من اعتکافه شهراً»؛ کمک کردن به برادر دینی در یک روز برتر از یک ماه اعتکاف است.
ایمانی مقدم با بیان اینکه اعتکاف گرچه در مسجد جامع صورت می‌گیرد، ولی عبادتی فردی است و مانند حج، نمازجمعه و جماعت نیست که شرط آن جمعیت باشد، اظهار کرد: بنابراین در صورت برگزاری فردی اعتکاف تمامی آثار و برکات لازم را خواهد داشت. در سال‌های اخیر که نظام اسلامی این فکر و اندیشه را ترویج کرد، بسیاری از کشورهای جهان از نظام اسلامی الگو گرفتند و جالب اینکه بیشتر شرکت‌کنندگان هم از قشر جوان هستند که از برکات خون شهدا و نظام اسلامی است.
وی تصریح کرد: باید بر بحث دعا و توسل در این عمل تأکید کنیم؛ گرچه در سال‌های قبل به صورت جمعی این کار صورت می‌گرفت و در کنار آن برخی مبلغان مذهبی فضای معرفتی ایجاد می‌کردند، ولی در اعتکاف عبادت و خلوت‌گزینی و تضرع به درگاه خداوند پررنگ است.
* فراموشی عبادت در زندگی ماشینی
استاد حوزه علمیه بیان کرد: در سوره مبارکه فرقان بعد از برشمردن چندین صفت از صفات عباد الرحمان از جمله «وَ عِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا»، به بحث بیتوته کردن در شب و روز اشاره می‌فرماید. در انتهای این سوره می‌خوانیم: «قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ؛ بگو اگر دعاى شما نباشد پروردگارم هيچ اعتنايى به شما نمی‌كند». اگر انسان اهل گدایی در خانه خدا نباشد خدا لطف و رحمت خود را برمی‌دارد؛ لذا دعا مغز عبادت است و جایگاه والایی در فرهنگ دینی دارد؛ در برخی آیات قرآن هم تأکید فرموده است که اگر این‌ها را با گرفتاری، جنگ و بیماری واگیردار گرفتار کرده‌ایم، برای آن است که به درگاه خدا بازگردند و عبادت کنند.
معاون سابق امور فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) ابراز کرد: عبادت یعنی پاک‌سازی روح و تزکیه نفس که متأسفانه در زندگی‌های ماشینی امروزی به فراموشی سپرده شده است. گاهی این گرفتاری، مشکلات و بیماری‌ها سبب می‌شود تا انسان به فطرت الهی خود برگردد و دست به دعا و تضرع به درگاه خدا بردارد.
* مطلوبیت اصل دعا در اسلام
ایمانی مقدم با بیان اینکه اصل دعا در اسلام مطلوب است، اظهار کرد: دعاهای ما چه مستجاب بشود و یا نشود، مطلوب است؛ گدایی کردن در خانه خدا باعث بزرگی انسان است؛ منِ بنده نیاز به کرنش در خانه خدا دارم، ولی خدا نیازی به منِ بنده ندارد؛ به قول شاعر بلندآوازه «حافظ وظیفه تو دعا کردن است و بس/ در بند این نباش که نشنید یا شنید».
وی گفت: احتیاج داریم که خودمان را به بزرگی خدا وصل کنیم تا بزرگ شویم؛ روز قیامت داریم که در روایت بیان شده خدا در قبال دعاهایی که کردیم و مستجاب نشده چه ثواب و پاداش زیادی می‌دهد و این ثواب‌ها تا جایی است که بنده آرزو می‌کند که ای کاش هیچ‌کدام از دعاهایش مستجاب نشده بود.
* بسندگی به اسباب؛ مصداق شرک خفی
ایمانی مقدم بیان کرد: با توجه به بیماری منحوس اخیر، افراط و تفریط‌هایی را در میان مردم شاهد هستیم؛ ایران مانند ده‌ها کشور دیگر مبتلا شده، ولی در فرهنگ عمومی شاهد افراط و تفریط هستیم؛ برخی می‌گویند فقط باید کامل موارد بهداشتی را رعایت کنیم و کاری به خدا و پیامبر و ارتباط با خدا و دعا ندارند که مصداق شرک خفی به تعبیر وجود مقدس امام صادق(ع) است.
استاد حوزه علمیه تصریح کرد: بیماری و شفا دست خداوند است، اینکه بگوییم اگر دکتر و فلان دوا نبود من و فرزندم مثلاً هلاک شده بودیم، مصداق شرک خفی است؛ آیه ۱۰۶ سوره یوسف می‌فرماید: «وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلَّا وَ هُمْ مُشْرِكُونَ»؛ تعبیر «إِلَّا وَهُمْ مُشْرِكُونَ» در این آیه یعنی بسیاری از مومنان هم مشرک هستند. امام صادق(ع)، از مصادیق این آیه «لولا فلان لهلک...؛ اگر فلانی نبود نابود می‌شد...» را برشمردند.
* ترک بهداشت سیئه است
ایمانی مقدم تصریح کرد: اینکه انسان منشأ همه امور را مادی و طبیعی بداند و نقش خدا را نادیده بگیرد، دچار شرک خفی شده است، اما بدترین از این آن است که انسان همه دستورات بهداشتی و نکات لازم را کنار بگذارد و فقط بگوید خدا و دیگر دوا و دکتر را مسخره کند و بگوید چرا نماز جمعه، حرم و مساجد تعطیل شده است؟ این هم غلط است.
وی ابراز کرد: رهبر انقلاب فرمودند که التزام به این مسائل خودش حسنه است و اگر کسی آن را مراعات نکند، مرتکب سیئه شده است؛ یعنی در کنار توجه به امور مادی و طبیعی باید توکل به خدا داشته باشیم و او را شافی و معافی بدانیم؛ فردی خدمت یکی از حضرات معصومین(ع) رسید و حضرت به او گفت که شترت را چه کردی؟ گفت: رها و به خدا توکل کردم؛ حضرت فرمودند که اول پای شترت را ببند و بعد به خدا توکل کن؛ یعنی اسباب هم لازم است؛ مولانا در شعری بیان کرده: «گفت پیغمبر به آواز بلند/ با توکل زانوی اشتر ببند».
* محرومیت میلیون‌ها مسلمان از ادعیه معصومین(ع)
معاون سابق امور فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) بیان کرد: دعاهای خاصه که از ائمه(ع) رسیده واقعاً سرمایه در دستان ماست و باید قدر آن را بدانیم؛ مانند صحیفه سجادیه که می‌تواند زبان مشترک برای همه پیروان ادیان و مذاهب باشد؛ تجربه شخصی‌ام را می‌گویم؛ در کنار قبر پیامبر(ص) صحیفه را با صدای بلند می‌خواندم و جمعی از مسلمین از کشورهای دیگر می‌شنیدند و مانند ابر بهار اشک می‌ریختند؛ وقتی تمام شد، استقبال زیادی کردند که کتاب دعا داشته باشند؛ یکی از آنان گفت کتاب دعا را به من بده و هر قدر پول می‌خواهی بدهم و بنده گفتم که ما این کتب را با سختی از فرودگاه می‌آوریم تا به شما و علاقه‌مندانی مانند شما برسانیم، ولی اجازه نمی‌دهند.
وی در پایان گفت: مانند ماهی غرق در نعمت ادعیه و زیارات هستیم، ولی متوجه آن نیستیم و این ایام که قدری محدودیت برای ما ایجاد شده، بیشتر قدر این ذخائر را می‌دانیم؛ ماهی را هم وقتی از آب بیرون بیندازند، تازه می‌فهمد چه نعمتی داشته است؛ ادعیه رجب و غیر آن، سرمایه عظیمی در دست ماست که میلیون‌ها نفر از مسلمین از این‌ها محروم‌اند.
معاون سابق امور فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) با اشاره به ایام‌البیض و ایام مخصوص این روزها، گفت: مسئله اعتکاف از ارزش‌های والای شریعت مقدس اسلام و به معنای بریدن از خلق و ماسوی‌الله است و آن قدر این عمل ارزشی و والامقام محسوب می‌شود که ملاک سنجش ارزش‌های دیگر شده است. حضرات معصومین(ع) وقتی می‌خواهند بگویند که یک عمل چقدر ارزش دارد، می‌فرمایند اگر فلان کار را انجام دهی، گویا یک ماه اعتکاف کرده‌ای.
* کمک به برادر دینی برتر از اعتکاف است
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر «علیرضا ایمانی مقدم» افزود: جالب اینکه این عبادت با این همه ارزش در مقابل گره‌گشایی از کار مردم قابل مقایسه نیست؛ در روایات بیان شده اگر کسی مشکلی از مشکلات مردم را باز و به آنان خدمت کند، ارزش آن از یک ماه اعتکاف هم بیشتر است. سیره عملی امام سجاد(ع) این بود که در مسجد معتکف بودند؛ نیازمندی به آن حضرت مراجعه کردند و ایشان برای کمک به او از اعتکاف خارج شد و وقتی به ایشان گفتند که آقا فراموش کردید که در اعتکاف هستید، فرمودند: «عون المرء اخاه یوماً خیرٌ من اعتکافه شهراً»؛ کمک کردن به برادر دینی در یک روز برتر از یک ماه اعتکاف است.
ایمانی مقدم با بیان اینکه اعتکاف گرچه در مسجد جامع صورت می‌گیرد، ولی عبادتی فردی است و مانند حج، نمازجمعه و جماعت نیست که شرط آن جمعیت باشد، اظهار کرد: بنابراین در صورت برگزاری فردی اعتکاف تمامی آثار و برکات لازم را خواهد داشت. در سال‌های اخیر که نظام اسلامی این فکر و اندیشه را ترویج کرد، بسیاری از کشورهای جهان از نظام اسلامی الگو گرفتند و جالب اینکه بیشتر شرکت‌کنندگان هم از قشر جوان هستند که از برکات خون شهدا و نظام اسلامی است.
وی تصریح کرد: باید بر بحث دعا و توسل در این عمل تأکید کنیم؛ گرچه در سال‌های قبل به صورت جمعی این کار صورت می‌گرفت و در کنار آن برخی مبلغان مذهبی فضای معرفتی ایجاد می‌کردند، ولی در اعتکاف عبادت و خلوت‌گزینی و تضرع به درگاه خداوند پررنگ است.
* فراموشی عبادت در زندگی ماشینی
استاد حوزه علمیه بیان کرد: در سوره مبارکه فرقان بعد از برشمردن چندین صفت از صفات عباد الرحمان از جمله «وَ عِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا»، به بحث بیتوته کردن در شب و روز اشاره می‌فرماید. در انتهای این سوره می‌خوانیم: «قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ؛ بگو اگر دعاى شما نباشد پروردگارم هيچ اعتنايى به شما نمی‌كند». اگر انسان اهل گدایی در خانه خدا نباشد خدا لطف و رحمت خود را برمی‌دارد؛ لذا دعا مغز عبادت است و جایگاه والایی در فرهنگ دینی دارد؛ در برخی آیات قرآن هم تأکید فرموده است که اگر این‌ها را با گرفتاری، جنگ و بیماری واگیردار گرفتار کرده‌ایم، برای آن است که به درگاه خدا بازگردند و عبادت کنند.
معاون سابق امور فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) ابراز کرد: عبادت یعنی پاک‌سازی روح و تزکیه نفس که متأسفانه در زندگی‌های ماشینی امروزی به فراموشی سپرده شده است. گاهی این گرفتاری، مشکلات و بیماری‌ها سبب می‌شود تا انسان به فطرت الهی خود برگردد و دست به دعا و تضرع به درگاه خدا بردارد.
* مطلوبیت اصل دعا در اسلام
ایمانی مقدم با بیان اینکه اصل دعا در اسلام مطلوب است، اظهار کرد: دعاهای ما چه مستجاب بشود و یا نشود، مطلوب است؛ گدایی کردن در خانه خدا باعث بزرگی انسان است؛ منِ بنده نیاز به کرنش در خانه خدا دارم، ولی خدا نیازی به منِ بنده ندارد؛ به قول شاعر بلندآوازه «حافظ وظیفه تو دعا کردن است و بس/ در بند این نباش که نشنید یا شنید».
وی گفت: احتیاج داریم که خودمان را به بزرگی خدا وصل کنیم تا بزرگ شویم؛ روز قیامت داریم که در روایت بیان شده خدا در قبال دعاهایی که کردیم و مستجاب نشده چه ثواب و پاداش زیادی می‌دهد و این ثواب‌ها تا جایی است که بنده آرزو می‌کند که ای کاش هیچ‌کدام از دعاهایش مستجاب نشده بود.
* بسندگی به اسباب؛ مصداق شرک خفی
ایمانی مقدم بیان کرد: با توجه به بیماری منحوس اخیر، افراط و تفریط‌هایی را در میان مردم شاهد هستیم؛ ایران مانند ده‌ها کشور دیگر مبتلا شده، ولی در فرهنگ عمومی شاهد افراط و تفریط هستیم؛ برخی می‌گویند فقط باید کامل موارد بهداشتی را رعایت کنیم و کاری به خدا و پیامبر و ارتباط با خدا و دعا ندارند که مصداق شرک خفی به تعبیر وجود مقدس امام صادق(ع) است.
استاد حوزه علمیه تصریح کرد: بیماری و شفا دست خداوند است، اینکه بگوییم اگر دکتر و فلان دوا نبود من و فرزندم مثلاً هلاک شده بودیم، مصداق شرک خفی است؛ آیه ۱۰۶ سوره یوسف می‌فرماید: «وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلَّا وَ هُمْ مُشْرِكُونَ»؛ تعبیر «إِلَّا وَهُمْ مُشْرِكُونَ» در این آیه یعنی بسیاری از مومنان هم مشرک هستند. امام صادق(ع)، از مصادیق این آیه «لولا فلان لهلک...؛ اگر فلانی نبود نابود می‌شد...» را برشمردند.
* ترک بهداشت سیئه است
ایمانی مقدم تصریح کرد: اینکه انسان منشأ همه امور را مادی و طبیعی بداند و نقش خدا را نادیده بگیرد، دچار شرک خفی شده است، اما بدترین از این آن است که انسان همه دستورات بهداشتی و نکات لازم را کنار بگذارد و فقط بگوید خدا و دیگر دوا و دکتر را مسخره کند و بگوید چرا نماز جمعه، حرم و مساجد تعطیل شده است؟ این هم غلط است.
وی ابراز کرد: رهبر انقلاب فرمودند که التزام به این مسائل خودش حسنه است و اگر کسی آن را مراعات نکند، مرتکب سیئه شده است؛ یعنی در کنار توجه به امور مادی و طبیعی باید توکل به خدا داشته باشیم و او را شافی و معافی بدانیم؛ فردی خدمت یکی از حضرات معصومین(ع) رسید و حضرت به او گفت که شترت را چه کردی؟ گفت: رها و به خدا توکل کردم؛ حضرت فرمودند که اول پای شترت را ببند و بعد به خدا توکل کن؛ یعنی اسباب هم لازم است؛ مولانا در شعری بیان کرده: «گفت پیغمبر به آواز بلند/ با توکل زانوی اشتر ببند».
* محرومیت میلیون‌ها مسلمان از ادعیه معصومین(ع)
معاون سابق امور فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) بیان کرد: دعاهای خاصه که از ائمه(ع) رسیده واقعاً سرمایه در دستان ماست و باید قدر آن را بدانیم؛ مانند صحیفه سجادیه که می‌تواند زبان مشترک برای همه پیروان ادیان و مذاهب باشد؛ تجربه شخصی‌ام را می‌گویم؛ در کنار قبر پیامبر(ص) صحیفه را با صدای بلند می‌خواندم و جمعی از مسلمین از کشورهای دیگر می‌شنیدند و مانند ابر بهار اشک می‌ریختند؛ وقتی تمام شد، استقبال زیادی کردند که کتاب دعا داشته باشند؛ یکی از آنان گفت کتاب دعا را به من بده و هر قدر پول می‌خواهی بدهم و بنده گفتم که ما این کتب را با سختی از فرودگاه می‌آوریم تا به شما و علاقه‌مندانی مانند شما برسانیم، ولی اجازه نمی‌دهند.
وی در پایان گفت: مانند ماهی غرق در نعمت ادعیه و زیارات هستیم، ولی متوجه آن نیستیم و این ایام که قدری محدودیت برای ما ایجاد شده، بیشتر قدر این ذخائر را می‌دانیم؛ ماهی را هم وقتی از آب بیرون بیندازند، تازه می‌فهمد چه نعمتی داشته است؛ ادعیه رجب و غیر آن، سرمایه عظیمی در دست ماست که میلیون‌ها نفر از مسلمین از این‌ها محروم‌اند.